สัมมาวาจาเจตสิก -- ธรรมที่วิรัติวจีทุจริต


    สำหรับสัมมาวาจาเป็นโสภณเจตสิก วิรัติวจีทุจริต

    นี่ก็แสดงให้เห็นแล้วว่า ทางฝ่ายอกุศล จะมีคำว่า “มิจฉาวาจา” ได้ แต่ไม่มีมิจฉาวาจาเจตสิก แสดงให้เห็นว่า ชีวิตประจำวันอกุศลจิตที่เกิดมีทวาร หรือมีทางของอกุศลนั้นๆ  คือ บางครั้งก็เป็นกายทวาร บางครั้งก็เป็นวจีทวาร ตามกำลังของอกุศล

    วันหนึ่ง ๆ ที่ทุกท่านพูดนี้  ถ้าสติปัฏฐานไม่เกิด  จะรู้ได้ไหมว่า  ขณะนั้นโลภะเป็นปัจจัยให้พูดอย่างนั้น ๆ   หรือว่าโทสะเป็นปัจจัยให้พูดอย่างนั้น ๆ   เป็นปกติเลยใช่ไหม   แต่ว่าเวลาที่เห็นว่า วาจาอย่างนั้นไม่ควรพูด  พูดแล้วเป็นโทษ   พูดแล้วไม่เกิดประโยชน์อะไรทั้งสิ้น  ขณะที่วิรัติทุจริตในขณะนั้น   เป็นเพราะสภาพของปรมัตถธรรมหนึ่ง คือ  สัมมาวาจาเจตสิกเกิดขึ้นวิรัติทุจริต 

    นี่แสดงให้เห็นแล้วว่า  ปกติธรรมดาไม่มีการวิรัติใช่ไหม ?  จะพูดเรื่องอาหารที่อร่อย   ในขณะนั้นจิตอะไร   ที่ทำให้วาจาเช่นนั้นเกิดขึ้น   เป็นทวารของโลภมูลจิต

    เพราะฉะนั้นถ้าขณะใดก็ตามที่จะมีอกุศลที่มีกำลังขึ้น ๆ  จนถึงกับจะทำให้เป็นวจีกรรม  แล้วก็เกิดการวิรัติทุจริตขึ้น  ในขณะนั้นสภาพที่วิรัติทุจริตนั้นเป็นสัมมาวาจาเจตสิก  มิฉะนั้นแล้ว  จะไม่มีธรรมที่จะวิรัติวจีทุจริต   เพราะเหตุว่าเรื่องอกุศล เป็นเรื่องซึ่งเกิดเป็นปกติ  แล้วก็มีทวารที่จะปรากฏทางกาย   ทางวาจา  แต่การที่จะวิรัตินั้นต้องเป็นเพราะโสภณเจตสิกเกิดขึ้น   วิรัติทุจริตในขณะนั้น 

    เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า  วาจาหรือคำพูดนี้ก็เป็นทางซึ่งเป็นมรรค  ที่จะทำให้เป็นกรรมที่จะทำให้ไปสู่ผลต่าง ๆ   และการเกิดในที่ต่าง ๆ ได้   

     


    หมายเลข 6040
    26 ส.ค. 2558