ปฏิสนธิจิตทุกดวง และอรูปวิบากจิต ๔

มีข้อสงสัยสำหรับปัจฉาชาตปัจจัยไหมคะ   ถ้าโดยละเอียดก็จะทราบได้ว่า  จิตที่ไม่เป็นปัจฉาชาตปัจจัยนั้น   ได้แก่ ปฏิสนธิจิตทุกดวงและอรูปวิบาก  ซึ่งทำกิจปฏิสนธิในอรูปภูมิ ๔ ดวง

ปฏิสนธิจิตเกิดพร้อมกับรูปในขณะที่เกิดขึ้น   เพราะฉะนั้นปฏิสนธิจิตในขณะนั้นไม่ได้เกิดภายหลังรูป  จึงไม่เป็นปัจฉาชาตปัจจัย  แต่รูปซึ่งเกิดพร้อมกับปฏิสนธิจิตแล้วยังไม่ดับ   จิตต่อ ๆ มาซึ่งเกิดทุกดวงอุปถัมภ์รูปทุกรูปซึ่งเกิดก่อนและยังไม่ดับ

นี่เป็นการไม่แยกกันของนามธรรมและรูปธรรมในภูมิซึ่งมีขันธ์ ๕   ถึงแม้ว่านามธรรมเป็นอย่างหนึ่ง   รูปธรรมเป็นอย่างหนึ่ง   แต่เพราะเกิดในที่ ๆ เดียวกัน   คือ  ในรูปร่างกายเดียวกัน   ก็เป็นปัจจัยโดยอุปถัมภ์   แม้ว่านามธรรมที่เกิดภายหลังก็อุปถัมภ์รูปที่เกิดก่อน