สังขารธรรมและสังขตธรรม
ท่านอาจารย์ แต่ก่อนอื่น ขอให้จำสักสองสามคำ เช่น “สังขารธรรม” “สังขตธรรม” สังขตธรรม คือสภาพธรรมที่ปรุงแต่งแล้วเกิด ขณะใดที่เกิด ขณะนั้นเป็นสังขตธรรม เพราะฉะนั้น สังขตธรรมที่เกิดแล้วดับ สภาพธรรมที่ไม่เกิดขณะนั้นจะดับได้ไหม
อ.วิชัย ไม่ได้
ท่านอาจารย์ ไม่ได้ นี่คือสิ่งที่เราพิจารณาว่า ขณะนี้สิ่งนี้เกิดแล้วดับ ต้องจริง แม้ว่ายังไม่ประจักษ์เลย แต่ก็จะเข้าใจว่า เมื่อเป็นสิ่งที่มีจริงย่อมสามารถที่จะประจักษ์ได้ แต่ว่าต้องอาศัยการอบรมที่เป็นปัญญาตามลำดับขั้นด้วย ไม่ใช่ว่าเพียงฟังเท่านี้แล้วเราก็จะไปประจักษ์การเกิดดับของสภาพธรรมที่เป็นอริยสัจจธรรม แต่เมื่อสิ่งนั้นเป็นความจริงก็สามารถที่จะพิสูจน์ได้ ในวันหนึ่ง สามารถที่จะเข้าถึงได้
“จิต” เป็น สังขารธรรม หรือเปล่า “จิต” ที่ยังไม่เกิดเป็นสังขตธรรม หรือเปล่า ไม่เป็น ต้องเกิดแล้ว ปรุงแต่งแล้วเกิด จึงเป็นสังขตธรรม สังขตธรรมเกิดแล้วก็ดับไป
ที่มา ...