อสัตบุรุษ และผู้ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ

ท่านอาจารย์ . เรื่องของความเข้าใจผิด มีมาก เรื่องของความเห็นผิดหรือว่าการพ้นผิด ก็มี

ในสังยุตนิกายมหาวารวรรค อสัปปุริสสูตรที่ ๒ มีข้อความว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย เราจะแสดงอสัตบุรุษ และอสัตบุรุษที่ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ แก่เธอทั้งหลาย จักแสดงสัตบุรุษ และสัตบุรุษผู้ยิ่งกว่าสัตบุรุษ แก่เธอทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงฟังเรื่องนั้น

นี่เป็นพระดำรัสของพระผู้มีพระภาค ถ้าไม่มีอสัตบุรุษยิ่งกว่าอสัตบุรุษ หรือสัตบุรุษยิ่งกว่าสัตบุรุษแล้ว ก็คงจะไม่ทรงแสดงไว้

พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็อสัตบุรุษเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีความเห็นผิด ดำริผิด เจรจาผิด ทำการงานผิด เลี้ยงชีพผิด พยายามผิด ระลึกผิด ตั้งมั่นผิด บุคคลนี้เรียกว่า อสัตบุรุษ คือมิจฉามรรคทั้ง ๘ นั่นเอง

ข้อความต่อไปมีว่า ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็อสัตบุรุษผู้ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ เป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีความเห็นผิด ดำริผิด เจรจาผิด ทำการงานผิด เลี้ยงชีพผิด พยายามผิด ระลึกผิด ตั้งมั่นผิด รู้ผิด พ้นผิด บุคคลนี้เรียกว่า อสัตบุรุษผู้ยิ่งกว่าอสัตบุรุษ

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็สัตบุรุษเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีความเห็นชอบ ดำริชอบ เจรจาชอบ ทำการงานชอบ เลี้ยงชีพชอบ พยายามชอบ ระลึกชอบ ตั้งมั่นชอบ บุคคลนี้เรียกว่า สัตบุรุษ

ดูกร ภิกษุทั้งหลาย ก็สัตบุรุษผู้ยิ่งกว่าสัตบุรุษเป็นไฉน บุคคลบางคนในโลกนี้ เป็นผู้มีความเห็นชอบ ดำริชอบ เจรจาชอบ ทำการงานชอบ เลี้ยงชีพชอบ พยายามชอบ ระลึกชอบ ตั้งมั่นชอบ รู้ชอบ พ้นชอบ บุคคลนี้เรียกว่า สัตบุรุษผู้ยิ่งกว่าสัตบุรุษ

รู้ผิด พ้นผิด มีได้หรือไม่ ถ้าไม่มีจะไม่ทรงแสดงไว้เลย เพราะฉะนั้น ความเข้าใจเรื่องของการเจริญสติปัฎฐานนั้น เป็นความสำคัญที่สุด ถ้าสัมมาทิฏฐิ ความเห็นถูก ในเรื่องข้อประพฤติปฏิบัติไม่มีแล้ว สัมมาสติจะเกิดได้อย่างไร สัมมาสติก็เกิดไม่ได้เลย ที่สัมมาสติจะเกิดได้ ทุกอย่างจะถูกได้ ก็เพราะสัมมาทิฏฐิ มีความเข้าใจถูกในข้อประพฤติปฏิบัติ ในอริยมรรคมีองค์ ๘ ในสิ่งที่จะต้องรู้ตามความเป็นจริง แล้วสติก็ระลึกรู้ในสิ่งที่จะต้องรู้ ตามความเป็นจริงได้