ได้กลิ่น สติเกิด ต้องเป็นกลิ่นอย่างเดียวไหม

บง   เวลาที่สติปัฏฐานเกิด เกิดตอนที่ได้กลิ่น ในขณะนั้นเราจะไม่รู้ว่า กลิ่นดีหรือไม่ดี มีแต่เฉพาะกลิ่นอย่างเดียวใช่ไหมคะ

ส.   เรื่องของสติปัฏฐาน คือขณะจิตที่เกิดระลึกรู้ลักษณะของสิ่งที่กำลังปรากฏ ซึ่งเร็วมาก เพราะฉะนั้น ไม่มีคำจำกัดความเลย เพราะว่าเพียงระลึก แล้วคิดเรื่องอื่นก็ได้ ไม่ใช่สั่งให้สติเกิดอยู่ตลอดเวลา เพราะฉะนั้น ผู้ที่เจริญสติปัฏฐานจะเข้าใจความจริงของอนัตตา แม้แต่สติที่ระลึกก็ไม่ใช่เรา เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย แล้วพอระลึกแล้วก็ดับ อาจจะหลงลืมสติต่อไปอีก หรืออาจจะมีสติระลึกลักษณะของปรมัตถธรรม สภาพธรรมที่มีจริงๆ ต่อไปอีกก็ได้ เป็นเรื่องที่ไม่กะเกณฑ์ หรือมีระเบียบวางไว้ว่า ต้องเป็นอย่างนี้ ถ้ามีระเบียบหรือมีกฎเกณฑ์วางไว้ จะไม่มีทางเห็นความเป็นอนัตตา เพราะเป็นเราที่ทำ

บง   ที่เรียนถามเพราะว่า มีอยู่ครั้งหนึ่งได้กลิ่น โดยยังไม่รู้ว่า กลิ่นดีหรือกลิ่นไม่ดี แต่รู้ว่า มันเป็นกลิ่นขึ้นมา ก็เลยไม่เข้าใจ

ส.   ก็ผ่านไป ข้อสำคัญคือผ่านไป แล้วสติระลึกอีกบ่อยๆ

เรื่องของธรรมเป็นเรื่องที่ย้อนกลับไปไม่ได้เลย สักเมื่อครู่นี้ก็ผ่านไปหมดแล้ว เพราะฉะนั้น มีสิ่งที่ปรากฏเกิดขึ้นแล้ว สิ่งนี้ก็กำลังดับด้วย แต่เมื่อปัญญาไม่ประจักษ์แจ้งก็ไม่เห็นว่า สภาพธรรมขณะนี้กำลังเกิดดับผ่านไปทุกขณะ แต่การอบรมเจริญปัญญาทำให้ค่อยๆรู้สิ่งที่กำลังปรากฏขึ้น