รูปเกิดก่อน วิถีจิตทางปัญจทวารจึงเกิดได้

ทรง.   ปกติอายุของรูปมีถึง ๑๗ ขณะของจิต เมื่อจิตเกิดดับไม่ถึง ๑๗ ขณะ แล้วรูปจะดับไปก่อนได้อย่างไร หมายความว่ารูปเกิดก่อนจิตเกิดหรือครับ

ท่านอาจารย์ แน่นอนค่ะ เพราะฉะนั้นบางทีรูปเกิดก่อนหลายขณะ ก่อนที่วิถีจิตจะเกิด

ถาม   ที่อาจารย์บอกว่า  เมื่อรูปเกิดขึ้น ดับไปแล้ว จิตยังไม่เกิด ขอให้อาจารย์ยกตัวอย่างให้ฟัง

ท่านอาจารย์ ธรรมดารูปก็เกิด แล้วมีอายุ ๑๗ ขณะ แล้วก็ดับ แล้วแต่ว่าจะกระทบกับปสาท   แล้วก็เป็นปัจจัยให้วิถีจิตเกิดขึ้นรู้อารมณ์นั้น มากหรือน้อยวิถีเท่านั้นเอง ตามเหตุตามปัจจัย  ไม่มีใครสามารถจะไปยังยั้งว่า  รูปที่เกิดแล้วต้องให้วิถีจิตเกิดครบทั้ง ๗ วิถีเสียก่อนแล้วจึงดับ เพราะเหตุว่ารูปเองก็มีอายุเพียงแค่ ๑๗ ขณะของจิต เพราะฉะนั้นถ้ารูปใดเกิดแล้วกระทบ แล้ววิถีจิตยังไม่เกิด ภวังคจลนะก็เกิดแล้วก็ดับ ภวังคจลนะนั้นเองก็เกิดแล้วดับ ก่อนที่วิถีจิตจะเกิด เมื่อเป็นอย่างนั้น  รูปก็ต้องดับก่อนตทาลัมพนจิตจะเกิดได้  เพราะฉะนั้นจึงเป็นชวนวาระ ถ้าตทาลัมพนจิตยังไม่เกิด