ทุกข์มีความพยายามของตนเองเป็นมูล

ทุกข์มีความพยายามของตนเองเป็นมูล   คือ

เบื้องหน้าต่อออกนอกครรภ์มารดานั้นไปในปวัตติกาล  สำหรับสัตว์ผู้ฆ่าตัวด้วยตัวเองก็ดี  ผู้ประกอบความเพียรโดยการทำตัวให้ร้อนโดยทั่ว และให้ร้อนโดยรอบ ด้วยอำนาจอเจลกวัตรเป็นต้ ก็ดี   ผู้อดอาหาร   และผู้แขวนตัว ด้วยอำนาจความโกรธก็ดี มีทุกข์ใด  ทุกข์นี้  ชื่อว่า เป็นทุกข์มีการพยายามของตนเองเป็นมูล

ตัวเองก็ทำให้ตัวเองเป็นทุกข์ได้  ถ้ามีความเห็นผิด ก็ทรมานตัวให้ลำบากด้วยประการต่างๆ  หรือว่าอาจจะถึงกับฆ่าตัวตายก็เป็นได้