ชีวิตที่สุขสงบ จะต้องรู้จักธรรมในระดับไหน

ถาม   การใช้ชีวิตประจำวันให้สุขสงบ จะต้องรู้จักธรรมในระดับไหน

ส.   ถ้ามีเรา ไม่สงบ ไม่สุข ใช่ไหมคะ เพราะเหตุว่ามีความกังวลในเรื่องของเรา แต่ถ้าเข้าใจว่าเป็นธรรมซึ่งเลือกไม่ได้ เมื่อมีเหตุปัจจัยก็เกิดขึ้น ก็สามารถอดทนรับทุกสิ่งทุกอย่าง เช่น มีสิ่งที่ไม่ดีที่เกิดขึ้นกับเรา จะเป็นการสูญเสียญาติพี่น้อง ทรัพย์สมบัติ หรืออะไรก็ตามแต่ ถ้าไม่มีเหตุที่ได้ทำมาแล้ว สิ่งนี้ก็จะเกิดกับเราไม่ได้ หรือจะเกิดกับใครก็ไม่ได้

เวลาอ่านหนังสือพิมพ์ ก็จะเห็นความทุกข์ต่างๆ ของหลายบุคคลแต่ละชีวิต ถ้าเป็นเรา ลองคิดอย่างนั้น จะมีความรู้สึกอย่างไร ก็ไม่ต่างกันเลยกับเขาที่กำลังเป็นอย่างนั้น

เพราะฉะนั้น ก็เห็นได้ว่า เวลาที่เข้าใจเพิ่มขึ้น และเข้าใจว่า ทำไมถึงเกิดอย่างนี้กับบุคคลนี้ที่นั่นที่นี่ ถ้าไม่มีเหตุที่จะให้เกิดอย่างนั้น ก็จะเกิดอย่างนั้นไม่ได้เลย เราไม่สามารถรู้ความวิจิตรของการให้ผลของกรรม ไม่รู้เวลาที่กรรมจะให้ผล ไม่มีใครสามารถทำได้เท่ากรรม ทุกอย่างที่เกิดขึ้นเป็นไปตามกรรมทั้งสิ้น

เพราะฉะนั้น ถ้าเข้าใจอย่างนี้ จิตของเราก็จะหวั่นไหวน้อยลง พร้อมกันก็มีทางช่วยคนอื่นได้อย่างไรทำให้เขาสบายขึ้นแม้เพียงเล็กน้อย เราก็จะเห็นว่า เป็นสิ่งที่ควรกระทำ เราก็จะไม่คิดถึงตัวของเรามากอย่างที่เคย เพราะที่ทุกคนเป็นทุกข์ก็เพราะเหตุว่ามีเราซึ่งเป็นภาระหนัก แล้วก็จะคิดถึงแต่เรื่องของเราเป็นใหญ่ แต่ว่าวันหนึ่งๆ เรากลับ ไม่คิดถึงเรื่องของเรา แต่คิดถึงที่จะให้คนอื่นมีความสุข ขณะนี้เราก็ลืมความเป็นตัวเราที่จะกังวล และมีทางใดที่จะช่วยใครได้ก็ช่วย พร้อมกันนั้นขณะใดสิ่งที่ไม่น่าพอใจเกิดกับเรา เราก็รู้ตามความเป็นจริงว่า ทุกอย่างที่เกิดมีเหตุ และจะไม่เป็นอย่างนั้นตลอดไป จะยั่งยืนตลอดไปไม่ได้เลย ทุกชีวิตต้องประสบกับขึ้นๆ ลงๆ ทุกข์บ้าง สุขบ้าง ก็มาจากเหตุ คือกรรมที่ได้กระทำแล้ว

เพราะฉะนั้น ก่อนจะฟังธรรม ศึกษาธรรม ก็มักจะคิดว่า ทำไมถึงต้องเป็นเรา อย่างที่ชอบพูดกันว่า ทำไมถึงต้องเป็นเรา แต่ถ้าศึกษาธรรมแล้ว ก็ตอบได้เหมือนกันหมดว่า เพราะต้องเป็นเรา จะเป็นคนอื่นไม่ได้ เมื่อเป็นผลของกรรมที่เราได้กระทำมา จะเอากรรมของเราไปให้เกิดผลกับคนอื่นก็ไม่ได้

เพราะฉะนั้น ทุกอย่างที่เกิดขึ้นกับแต่ละคนก็เพราะเหตุที่ได้กระทำมา

พอจะเบาสบายขึ้นบ้างไหมคะ ถ้าคิดถึงตัวเองน้อยลง จนกระทั่งเมื่อเป็นพระโสดาบันเมื่อไร ท่านจะเกิดอีกเพียง ๗ ชาติ และหมดการยึดถือสภาพธรรมและความเห็นผิดใดๆทั้งสิ้น