กำลังเห็น สติขณะนี้เกิดหรือเปล่า

กำลังเห็น สติขณะนี้เกิดหรือเปล่า ระลึกรู้ว่าเป็นแต่เพียงสภาพรู้ทางตา และสิ่งที่กำลังปรากฏเป็นแต่เพียงสิ่งที่ปรากฏทางตาเท่านั้น ระลึกรู้ไม่ว่าท่านจะอยู่ที่ไหนจนชิน จนชำนาญ จนละ จนคลายความไม่รู้ ค่อยๆ ละความสงสัยว่า สิ่งที่กำลังปรากฏทางตาเป็นอย่างไร และการที่รู้ความหมายของสิ่งที่กำลังปรากฏทางตานั้น เป็นสภาพธรรมต่างชนิด ไม่ใช่ลักษณะเดียวกัน จนกระทั่งท่านมีความชำนาญจริงๆ แล้วหรือยัง เป็นเรื่องของการรู้ แล้วละคลายความไม่รู้ แต่เป็นปกติ ไม่ใช่ว่าจะรีบร้อนเร่งรัดให้ไปรู้สิ่งอื่น เป็นสิ่งที่ท่านจะทดสอบปัญญาของท่านเองได้จริงๆ

เป็นเรื่องของสติที่จะระลึกบ่อยๆ เนืองๆ ความรู้ค่อยๆ เพิ่มขึ้นทีละเล็กทีละน้อย จนกระทั่งเป็นความรู้ และละคลายความไม่รู้ ไม่ว่าสติจะระลึกรู้ทางตา หรือทางหู หรือทางจมูก หรือทางลิ้น หรือทางกาย หรือทางใจ ก็เป็นการเพิ่มความรู้ซึ่งละคลายความไม่รู้ และท่านจะเห็นว่า เยื่อใยที่เคยยึดถือนามธรรมและรูปธรรมที่กำลังปรากฏนั้น ยังไม่คลาย ยังเหนียวแน่นอยู่

เพราะฉะนั้น ไม่มีทางอื่นเลย นอกจาก ขณะนั้นสติระลึกตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏจนกว่าจะชิน จนกว่าจะทั่ว จนกว่าจะละเอียด จนกว่าจะรู้ว่าไม่มีหนทางอื่น นอกจากจะเจริญเหตุ คือ ระลึกทันทีตรงลักษณะนั้น

ส่วนความสมบูรณ์ของปัญญาที่จะรู้แจ้งเป็นวิปัสสนาญาณแต่ละขั้นนั้น ก็ย่อมมาจาก ขณะที่สติกำลังระลึกได้ตรงลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมที่กำลังปรากฏเท่านั้น นี่เป็นสิ่งที่จะละความต้องการที่จะบรรลุอริยสัจธรรมโดยรวดเร็ว เพราะเหตุว่าถ้าปัญญาไม่เจริญขึ้น ไม่เพิ่มขึ้น ไม่มีอะไรเลยที่จะไปละความต้องการที่จะเป็น พระอริยเจ้าได้ ก็ยังคงเป็นความต้องการที่จะเป็นพระอริยเจ้าโดยปัญญาไม่เจริญ ไม่ได้ละความสงสัย ไม่ได้ละคลายความไม่รู้ในลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมที่กำลังปรากฏทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ ตามปกติ ตามความเป็นจริง [แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 319]