ถ้าเข้าใจคลาดเคลื่อนในข้อปฏิบัติ

ส่วนมากท่านผู้ฟังไม่เห็นโทษของความเห็นผิดในข้อปฏิบัติที่จะทำให้รู้แจ้งอริยสัจธรรม ท่านจะเห็นโทษของกายทุจริต ท่านจะเห็นโทษของวจีทุจริต เพราะเหตุว่ากายทุจริตทำความเดือดร้อนให้บุคคลอื่นและตัวท่านด้วย วจีทุจริตก็ทำความเดือดร้อนให้กับบุคคลอื่นและตัวท่านด้วย แต่ความเห็นผิดในข้อปฏิบัติซึ่งจะเป็นหนทางดับกิเลสที่จะเป็นเหตุให้เกิดกายทุจริตและวจีทุจริต ท่านไม่เห็นว่า ถ้าท่านเข้าใจคลาดเคลื่อนหรือว่าผิดไป จะไม่สามารถดับกิเลสได้เลย เมื่อไม่สามารถที่จะดับกิเลสได้ กายทุจริต วจีทุจริต ก็ยังคงมีต่อไป เพราะเหตุว่ายังมีกิเลสที่ยึดถือนามธรรมและรูปธรรมว่าเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตนอยู่

เพราะฉะนั้น ธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียด เป็นเรื่องที่ต้องอดทน และรู้ว่าปัญญาจะเจริญขึ้นต้องตามระดับขั้น ซึ่งต้องเริ่มจากขั้นของการฟังจริงๆ ถ้ามีสิ่งใดซึ่งยังเป็นที่สงสัยข้องใจในเรื่องของการเจริญสติปัฏฐาน ก็ควรที่จะได้พิจารณา ใคร่ครวญ สอบทาน เทียบเคียง ให้เป็นความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อสติจะได้เริ่มระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมทีละเล็กทีละน้อย จนกว่าจะเป็นปัญญาที่รู้ชัด [แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 319]