ความเข้าใจจริงๆ มีหรือยัง พอ.7362

อุไรวรรณ อาจารย์นิภัทรคะ ลักษณรูปกับลักขณรูปเหมือนกันหรือต่างกัน

นิภัทร ลักขณรูปก็คือตัวของลักขณรูปเอง ถ้าสลักขณรูปก็มีลักษณะ มีตั้งหลายรูปที่มีลักษณะของตัวเอง อย่างวิการรูป ไม่มีลักษณะเป็นของตัวเอง ต้องอาศัยมหาภูตรูป อันนี้เรียกลักขณรูป อย่างเสียง เรียกว่า สลักขณรูป เพราะว่ามีลักษณะของตัวเอง

เด่นพงศ์ ขอกราบเรียนถามเรื่องวิญญัติรูปในสังคหวิภาค บอกว่า

“ธรรมชาติใดย่อมยังคนอื่นให้รู้ความประสงค์ ด้วยการที่เคลื่อนไหวอยู่ และตนเองก็รู้ด้วยความประสงค์ ด้วยกายที่เคลื่อนไหวนั้น เพราะเหตุนั้นธรรมชาตินั้นจึงชื่อว่า กายวิญญัติ ที่ชื่อว่า วจีวิญญัติ เพราะอรรถว่า ยังคนอื่นให้รู้ความประสงค์ด้วยวาจา กล่าวคือเสียง ที่เป็นไปด้วยวิญญาณ และตัวเองก็รู้ความประสงค์ด้วยวาจานั้นด้วย”

ความเข้าใจของผมก็คือว่า ถ้าเรารู้ความประสงค์ว่า เราอยากให้คนอื่นรู้อย่างไร และคนอื่นรู้ความประสงค์ตามเรา จึงจะเรียกว่า กายวิญญัติหรือวจีวิญญัติ ถ้าเราแสดงแล้ว ชาวบ้านไม่รู้เรื่อง ก็ไม่ถือว่าเป็นกายวิญญัติและวจีวิญญัติ ไม่ทราบจะใช่หรือเปล่า

สุ. ดูเหมือนว่าได้ฟังหลายคำ และอ่านหลายเรื่อง ได้ยินหลายข้อทีเดียว แต่ว่าความเข้าใจจริงๆ มีหรือยัง อยากให้ทุกคนที่ได้ยินคำไหน ไตร่ตรองพิจารณาจนเป็นความเข้าใจที่ไม่สับสน เพราะว่าพระธรรมลึกซึ้งมาก แม้แต่นามธรรมและรูปธรรมที่ตัวนี่แหละ ก็ยังไม่สามารถรู้เพียงขั้นไปอ่านโน่นนิดนี่หน่อย

เพราะฉะนั้นเมื่อกี้ฟังเรื่องวิการรูปแล้ว เข้าใจหรือยังคะ เข้าใจแล้วขอถาม จะได้สอบทานดูว่า มีความเข้าใจระดับไหน แต่ก่อนอื่น ขอเชิญคุณคำปั่น ให้ความหมายของคำว่า “โคจร” ค่ะ

คำปั่น โคจรรูป หมายถึงรูปเป็นที่ท่องเที่ยวไปของจิต คือ เป็นรูป ๗ รูปที่ปรากฏทางทวารทั้ง ๕ ส่วนวิสยรูป ก็คือรูปที่เป็นอารมณ์ เพราะว่า “วิสย” แปลว่า อารมณ์

สุ. เพราะฉะนั้นความหมายก็ตรงกัน รูปมีจริงมากมาย อย่างที่กล่าวถึง ๒๘ รูป แต่รูปที่จะเป็นอารมณ์ที่จะรู้ได้ ก็คือ ๗ รูป เป็นที่ไปของจิต จิตไปไหนคะวันนี้ กำลังเห็นทางตา ได้ยินเสียงทางหู ไปสู่รูปที่ปรากฏที่กำลังเป็นอารมณ์ เพราะฉะนั้นก็คงจะชัดเจนในเรื่องนี้ สำหรับคำว่า “วิการรูป” ขอคำแปลด้วย