ฟังธรรมเป็นบารมีมั้ย

เสกสรร   เรื่องของการฟังธรรม ถ้ากล่าวสรุปว่า เรากำลังมาบำเพ็ญบารมี ได้หรือไม่ครับ อาจารย์  ในการฟังธรรมในขณะนี้

ส.   ขอถามเป็นข้อๆ แล้วก็ช่วยตอบแทนท่านผู้อื่นเป็นข้อๆ เพื่อความเข้าใจที่ว่า จะได้พิจารณาสำหรับคนที่กล่าวอย่างนั้น

คนที่รู้แจ้งอริยสัจธรรม ต้องรู้ธรรมะ หรือเปล่าคะ

เสกสรร   ต้องรู้สัจธรรมแน่นอน ครับท่านอาจารย์

ส.   ใช้คำว่าธรรมะ รู้ธรรมะหรือเปล่า

เสกสรร   รู้ธรรมt

ส.   รู้ธรรม คนที่รู้ธรรมจะกล่าวว่าไม่รู้อภิธรรม ได้ไหม

เสกสรร   ถ้าเขาไม่รู้พระอภิธรรมคืออะไร

ส.   ไม่ได้ค่ะ พระอภิธรรมไม่ใช่ชื่อ เพราะฉะนั้น คนที่รู้ธรรมะ รู้จักธรรมะ ประจักษ์แจ้งลักษณะของธรรมะ คนนั้นจะไม่รู้พระอภิธรรมได้ไหม

เสกสรร   ไม่ได้ครับ

ส.   ไม่ได้  เพราะฉะนั้น ใครก็ตามที่แยกธรรมะกับอภิธรรม หมายความว่าเข้าไม่เข้าใจความหมายของธรรมะ และไม่รู้จักธรรมะด้วย  เพราะเหตุว่าธรรมะนั่นเองเป็น อภิธรรม เป็นปรมัตถธรรม โดยรู้จักธรรมะ ถ้าไม่รู้จักธรรมะก็ไม่เข้าใจว่า ธรรมะเป็นอภิธรรม หรือเป็นปรมัตถธรรม แต่ถ้ารู้จักธรรมะ เข้าใจธรรมะ คนนั้นต้องรู้ว่า ธรรมะเป็นเป็นปรมัตถธรรม เป็นอภิธรรม ไม่ได้แยกกันเลย

เสกสรร   แต่มีคำถามอย่างนี้ เป้าหมายสูงสุดของพระพุทธเจ้าเพื่อความหลุดพ้น

ส.   ขอประทานโทษ คำถามตอนต้นทีเดียวที่บอกว่า ในเมื่อรู้กันอยู่แล้วทุกคน ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เห็น ได้ยิน พวกนี้ เป็นชีวิตธรรมดาแสนง่าย แล้วทำไมต้องศึกษาใช่ไหมคะ

เสกสรร   ใช่ครับ อาจารย์ ครับ

ส.   พระผู้มีพระภาคทรงตรัสรู้อะไร  ถ้าไม่ใช่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ชีวิตประจำวัน เพราะฉะนั้น คนนั้นก็ไม่สามารถที่จะเข้าใจได้ว่า ปัญญาจริงๆ คือ สภาวะ หรือธาตุชนิดหนึ่งที่สามารถที่จะมีความเห็นถูกต้องในสิ่งที่กำลังปรากฏว่า เป็นธรรมะและเป็นอนัตตา

เสกสรร   ที่อาจารย์อธิบายสั้นเป็นข้อสรุปนั้น เข้าใจ แต่ว่าจะเข้าใจจริงหรือไม่ ถ้าไม่ลงมือ

ส.   เพราะฉะนั้น ใครก็ตามที่บอกว่า เป็นเรื่องง่าย รู้แล้ว ทำไมต้องทำให้ยาก เป็นไปไม่ได้เลย ไม่รู้ต่างหาก จึงต้องศึกษาให้เข้าใจ เพราะเหตุว่าที่เข้าใจว่ารู้ ตอบได้ ไหมว่า รู้อะไร กำลังเห็น กำลังได้ยิน กำลังได้กลิ่น กำลังลิ้มรส ชีวิตประจำวันทั้งหมดเป็นอะไร สภาพที่แท้จริงของสิ่งนั้นเป็นอะไร ตอบได้ไหม ถ้าบอกว่ารู้แล้ว ทำไมต้องศึกษาให้ยากให้ลำบาก  เพราะไม่รู้ แต่เข้าใจว่ารู้

เสกสรร   คำว่าตอบได้ หมายความว่า รู้ว่าไม่ใช่ตัวตนนั้นคืออย่างไร ใช่ไหมครับ

ส.   รู้สภาวะแท้จริงของธรรมะ ที่มีปัจจัยปรุงแต่งเกิดขึ้นและดับไปอย่างรวดเร็ว สืบต่อกัน ใครสามารถที่จะประจักษ์ได้  ถ้าไม่ใช่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ทรงบำเพ็ญพระบารมีจนกระทั่งตรัสรู้ความจริงของสภาพธรรมะในขณะนี้ซึ่งกำลังเกิดดับ แล้วทรงแสดงธรรมะ เพื่อที่จะให้คนอื่นได้ศึกษา ได้เข้าใจ ได้อบรมเจริญปัญญา จนสามารถที่จะรู้แจ้งความจริงนี้ได้ด้วย