ชื่อย่อมครอบงำสิ่งทั้งปวง [นามสูตร]

[เล่มที่ 24] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 284

๑.นามสูตร ว่าด้วยเทวตาปัญหา ๓ ข้อ

[๑๗๘] เทวดาทูลถามว่า อะไรหนอครอบงำสิ่งทั้งปวง สิ่งทั้งปวงที่ยิ่งขึ้นไปกว่าสิ่งอะไร ย่อมไม่มี สิ่งทั้งปวงเป็นไปตามอำนาจของธรรมอัน หนึ่ง คืออะไร
[๑๗๙] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า ชื่อย่อมครอบงำสิ่งทั้งปวง สิ่งทั้งปวงที่ยิ่งขึ้นไปกว่าชื่อไม่มี สิ่งทั้งปวง เป็นไปตามอำนาจของธรรมอันหนึ่งคือชื่อ

อรรถกถานามสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในนามสูตรที่ ๑ แห่งอันธวรรค ต่อไป :-
บทว่า นามํ สพฺพํ อนฺธภวิ แปลว่า นามย่อมครอบงำสิ่งทั้งปวงคือ ย่อมเกิดขึ้น อธิบายว่า สัตว์หรือว่าสังขารที่พ้นจากนามอันเป็นกิตติศัพท์ในภายนอกเกิดขึ้น ย่อมไม่มีจริงอยู่ ชนทั้งหลายย่อมไม่รู้นามคือชื่ออันนี้ แห่งต้นไม้ใด หรือว่าแผ่นดินใด คำไม่มีชื่อนั่นแหละ ก็เป็นนาม (ชื่อ) ของสิ่งนั้นได้.