ปัจจเวกขณวิถี

ปัจจเวกขณวิถี

ปฏิ (เฉพาะ) + วิ (แจ้ง) + อิกฺขณ (เห็น) + วิถี (แนวทาง ทางเดิน)

วิถีที่เห็นแจ้งเฉพาะ วิถีจิตที่พิจารณา หมายถึง วิถีจิตทางมโนทวาร ที่เกิดขึ้นพิจารณาองค์ฌานหลังจากออกจากฌานแล้ว เรียกว่า ฌานปัจจเวกขณวิถี (เมื่ออบรมจนมีความชำนาญ เรียกว่า ปัจจเวกขณวสี) และที่เกิดขึ้นพิจารณามรรคจิต ผลจิต นิพพาน กิเลสที่ละแล้ว และกิเลสที่เหลืออยู่ เป็นปัจจเวกขณวิถีที่เกิดหลังจากมรรคจิตผลจิตดับไปแล้ว

ปัจจเวกขณวิถี คือ วิถีจิตทางมโนทวารทุกดวง ที่มีองค์ฌาน หรือ มรรค ผล นิพพานฯ เป็นอารมณ์ ตั้งแต่มโนทวาราวัชชนจิต และชวนจิต๗ ขณะ ซึ่งเป็นมหากุศล หรือมหากิริยาญาณสัมปยุตต์

ปัจจเวกขณญาณ คือ ปัญญาเจตสิก ที่เกิดกับมหากุศล หรือมหากิริยาจิตญาณสัมปยุตต์ ซึ่งทำกิจชวนะ๗ ขณะเท่านั้น