บารมี

บารมี

ปาร์ (ฝั่ง) + อิ ธาตุ (ในความไป, ถึง) แปลง อํ เป็น ม, อิ เป็น อี = ปารมี

ธรรมชาติเป็นเครื่องทำให้ถึงซึ่งฝั่ง คือ พระนิพพาน หมายถึง สภาพธรรมที่เป็นคุณธรรม ๑๐ อย่าง ซึ่งเป็นกำลังทำให้ผู้ที่ปรารถนาความสิ้นทุกข์ สามารถดำเนินไปตามสัมมามรรค (หนทางที่ถูกต้อง) จนถึงที่หมายคือความสิ้นกิเลส อันเป็นที่สุดของสังสารวัฏฏ์โดยลำดับ

บารมี ๑๐ ได้แก่

๑. ทานบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ การให้วัตถุเพื่อสละกิเลส

๒. ศีลบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ การสำรวมกายวาจา

๓. เนกขัมมบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ การออกจากกาม

๔. วิริยบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความเพียรในการกุศล

๕. ปัญญาบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ การรู้ความจริง

๖. ขันติบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความอดทน

๗. สัจจบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความจริงกายวาจาใจ

๘. อธิษฐานบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความตั้งใจมั่นในกุศล

๙. เมตตาบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความเป็นมิตรไมตรี

๑๐. อุเบกขาบารมี ธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง คือ ความวางเฉยในสัตว์สังขาร

บารมีทั้ง ๙ เป็นบริวาร และเกื้อกูลต่อปัญญาบารมี คือ การอบรมเจริญสติปัฏฐาน เพราะเป็นหนทางทางเดียวที่ทำให้รู้แจ้งอริยสัจจธรรม