ความห่างไกลของปัญญา
ตามความเป็นจริงจะเห็นได้เลยว่า ความห่างไกลของปัญญาที่สามารถจะเห็นถูกตามความเป็นจริงของสภาพธรรมในขณะที่ธรรมนั้นปรากฏ ไม่ใช่เพียงฟังเรื่องราวของสภาพธรรม จะเห็นได้ว่า แล้วทำไมถึงไม่รู้สักที ทั้งๆ ที่กำลังได้ยินได้ฟังว่า ขณะนี้ก็กำลังเห็น แล้วทำไมจึงไม่รู้ว่า เห็นเป็นอนัตตา ไม่ใช่เรา เกิดแล้วดับด้วย ความไม่รู้มากมายระดับที่แม้ฟังเท่าไร แล้วก็กำลังเห็นด้วย ก็ยังไม่ถึงการรู้ว่า เห็นเป็นธรรมที่เกิดขึ้นเห็น แค่นี้ ถ้าเป็นอย่างนั้นจริงๆ เห็นเป็นธรรมที่เกิดขึ้นเห็น เปลี่ยนได้ไหม (ไม่ได้) ได้ยินกำลังได้ยิน เป็นธรรมที่เกิดขึ้นได้ยินในขณะนี้
นี่คือการเริ่มที่จะเมื่อฟังอะไร ก็มีสิ่งที่กำลังปรากฏให้เข้าใจ แต่ว่าจะเข้าใจได้ระดับไหน เพราะว่าเห็นนี่จะต้องเห็นไปอีกนานตลอดในสังสารวัฏฏ์ แต่ความเข้าใจลักษณะของเห็นจะค่อยๆ เกิด จากอวิชชาซึ่งมากมาย แม้ขณะที่ผ่านไปแล้ว เห็นก็ผ่านไปโดยไม่รู้ว่า เห็นเป็นธรรม แล้วก็ไม่รู้ลักษณะของเห็นจริงๆ แต่จากการฟังทีละเล็กทีละน้อย ค่อยๆ เข้าใจขึ้น จะรู้ได้ว่า กำลังเห็น ไม่ได้คิดเรื่องอื่น แต่รู้ว่า เห็นกำลังเห็น เห็นไหมแค่ขณะนี้เริ่มรู้ว่าเห็นกำลังเห็น น้อย หรือมาก (น้อย) ยังไม่มั่นคง เพราะเหตุว่าตามความเป็นจริงคือ เห็นที่เกิดขึ้นเห็นดับ
ความห่างไกลของปัญญา ให้เข้าใจความหมายนี้ ปัญญาระดับที่ฟังเข้าใจ กับปัญญาที่เริ่มจะน้อมไป ค่อยๆ น้อมไปสู่การเข้าใจลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ เมื่อฟังอีก เข้าใจอีก จะขาดการฟังไม่ได้เลย เพราะว่าเหมือนกับการเตือน ทำไมเราคิดถึงเรื่องอื่นได้มากมาย เพราะว่าเราสะสมการจำเรื่องต่างๆ เหล่านั้นไว้มาก แต่ว่าขณะนี้ได้ยินได้ฟังนับครั้งไม่ถ้วนจริงๆ ว่า เห็นกำลังเห็น เป็นธรรมที่เกิดขึ้น และกำลังเห็น แค่นี้ จนกว่าจะค่อยๆ เข้าใจขึ้น