คำที่ได้ยิน ชื่อที่ได้ยินนั้น ส่องถึงตัวจริงของธรรมหรือเปล่า

อ.คำปั่น กราบเรียนท่านอาจารย์ จริงๆ เวลาที่ได้ยินได้ฟังธรรม ก็จะต้องมีคำ มีชื่อ แต่ได้ฟังท่านอาจารย์กล่าวเสมอว่า คำที่ได้ยิน ชื่อที่ได้ยินนั้น ส่องถึงตัวจริงของธรรมหรือเปล่า แม้แต่ได้ฟังเรื่องของเห็น ก็แสดงว่าฟังเพื่อให้เข้าใจถึงสภาพเห็นที่มีจริงตามความเป็นจริง

ท่านอาจารย์ เห็น

อ.คำปั่น เห็นมีจริงๆ

ท่านอาจารย์ หมายความว่าไม่ได้คิดถึงอย่างอื่น ในขณะที่ได้ยินคำว่าเห็น ถูกต้อง หรือไม่ เพราะรู้ว่าเห็นคืออะไรในภาษาไทย เพราะฉะนั้นในขณะที่ได้ยินคำว่า เห็น ไม่ได้คิดถึงอย่างอื่น จริง แต่ว่าหลังจากนั้นก็คิดถึงอย่างอื่น เพราะฉะนั้นก็ไม่ได้เข้าใจเห็น ในลักษณะที่เพียงเห็น และกำลังเห็น เพียงแต่ได้ยินคำว่าเห็น รู้ว่าหมายความถึงขณะที่มีสิ่งที่กำลังปรากฎ ไม่ใช่ขณะที่ได้ยิน ไม่ใช่ขณะที่คิดนึก เข้าใจเพียงเท่านี้ แต่พอได้ยินคำว่าเห็น จะคิดอย่างอื่นไม่ได้เลย ก็คิดถึงคำว่าเห็น ทั้งๆ ที่เห็นกำลังเห็น แต่ว่าไม่ได้เข้าใจเห็น แม้ว่าได้ยินคำว่าเห็น เพราะถ้าเข้าใจเห็นขณะนั้นคือ ไม่ใช่เรา แต่เป็นธาตุที่กำลังเห็น เดี๋ยวนี้มีจริงๆ ขณะนั้นพูดถึงสิ่งที่มีจริง ที่กำลังเห็น

เพียงคำว่าเห็น พูดถึงสิ่งที่มีจริง ที่กำลังเห็น แต่ขณะนั้นกำลังเข้าใจเห็น หรือเพียงได้ยินคำว่าเห็น รู้ว่าหมายความถึงอะไร แล้วก็กำลังพูดถึงสิ่งที่มีจริง ที่กำลังเห็น ขยับใกล้เข้ามาอีก ที่จะไม่คิดถึงเรื่องอื่น พูดถึงสิ่งที่มีจริง ที่กำลังเห็นเดี๋ยวนี้ แต่ว่าเข้าถึงความเป็นธรรมที่ไม่ใช่เราหรือยัง เพียงแต่ได้ยินให้ฟังว่า ขณะนี้กำลังมีเห็น และพูดถึงเห็น ไม่ได้พูดถึงเรื่องอื่น แต่ก็ยังไม่มีความเข้าใจถึงความเป็นจริงว่า ไม่ใช่เราที่กำลังเห็น

เพราะฉะนั้นก็พูดต่อไปอีก ใช่ไหม เห็นขณะนี้มี เกิดขึ้นเห็น ไม่ใช่อย่างอื่น เพียงเห็น อยู่ที่ไหนคำว่า เพียงเห็น กำลังเข้าใจเห็น ที่กำลังเพียงเห็น หรือเพียงได้ยินว่า เพียงเห็น นี่ก็เป็นความต่างกัน

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 900