เหตุให้เกิดโทสะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ก่อนอื่นต้องเข้าใจว่า โลภะ เป็นความติดข้องยินดีพอใจ ทิฏฐิ (มิจฉาทิฏฐิ) เป็นความเห็นที่ผิดคลาดเคลื่อนจากความเป็นจริง มานะ เป็นความสำคัญตน ถือตัวถือตน อกุศลเจตสิก ทั้ง ๓ นี้ เป็นคนละประเภทกัน ไม่ใช่อย่างเดียวกัน

สำหรับบุคคลผู้ที่ยังไม่สามารถดับโทสะได้ เมื่อได้เหตุได้ปัจจัยโทสะก็เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ เพราะเคยสะสมโทสะมาแล้ว โดยมีความไม่รู้เป็นมูลเหตุที่สำคัญ จึงทำให้เกิดโทสะ เมื่อไม่ได้ในสิ่งที่น่าพอใจ ก็เกิดโทสะ มีมาได้อย่างไร ถ้าไม่เคยสะสมมา อยากได้สิ่งใด แล้วไม่ได้สิ่งนั้น ก็เกิดโทสะ เกิดความไม่พอใจ เป็นธรรมดาสำหรับผู้ที่ยังมีโทสะ ซึ่งนั่นเพราะยังมีความติดข้องอยู่ ก็เป็นเหตุให้เกิดโทสะได้ และ เมื่อถูกผู้อื่นทำร้ายรังแก ด่าว่าแล้วก็เกิดโทสะ เป็นธรรมดาของความเป็นไปของกิเลสที่สะสมมาเมื่อได้เหตุได้ปัจจัยก็เกิดขึ้นทำกิจหน้าที่ ไม่มีเราเลยสักขณะเดียว มีแต่ธรรมเท่านั้น ดังนั้น เหตุให้เกิดโทสะ ก็กว้างขวางมาก โลภะ เป็นเหตุให้โทสะ ก็เป็นที่เข้าใจชัดเจน เพราะติดข้องต้องการ หวังแล้วไม่ได้ ก็เลยเป็นเหตุให้เกิดความไม่พอใจ เป็นเหตุแห่งความทุกข์ใจโดยตรงเลย นอกจากนั้นแล้ว เพราะยังมีความเห็นผิดที่ยึดถือว่าเป็นตัวตนเป็นสัตว์บุคคลล มีเรา มีเขา ก็สามารถเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดโทสะได้ เพราะไม่ได้เข้าใจความเป็นจริงของธรรม สำหรับมานะ ความสำคัญตนถือตน ก็เป็นเหตุปัจจัยให้เกิดโทสะได้ เช่น ถ้าคิดว่าตนเองเป็นคนสำคัญ พอไม่ได้รับการต้อนรับที่ดี เป็นอย่างไร ก็เกิดโทสะ เกิดความไม่พอใจได้ เป็นต้น ทั้งหมดทั้งปวง เป็นเรื่องของผู้ที่ยังมีโทสะอยู่นั่นเอง ผู้ที่จะดับโทสะได้อย่างเด็ดขาดต้องถึงความเป็นพระอนาคามีบุคคล ครับ

... ยินดีในกุศลของท่านเจ้าของคำถามและทุกๆ ท่านด้วยครับ ...

ยินดีในกุศลจิตครับ

เมื่อพิจารณาแล้วเป็นจริงอย่างนั้นทั้งหมดเลยค่ะ กราบอนุโมทนาค่ะ