วันนี้โกรธบ้างไหม

วันนี้มีท่านผู้ฟังที่รู้สึกโกรธจัดบ้างไหม โกรธมากๆ นี่ไม่ใช่ทุกวัน บางวันเต็มไปด้วยสิ่งที่น่าพอใจจนกระทั่งความขุ่นใจ หรือความขัดเคืองใจ ความไม่แช่มชื่นใจเกือบจะไม่ปรากฏ ซึ่งความจริงมี แต่ลักษณะนั้นไม่แรงกล้า เพราะฉะนั้น ก็ไม่รู้ชัดว่าเป็นลักษณะของสภาพธรรมที่ขุ่นใจ ขัดเคืองใจ หรือไม่พอใจ

และทำไมถึงโกรธจัดได้มากมายอย่างนั้น ก็เพราะเชื้อที่สะสมมาเป็นเหตุปัจจัยให้ความโกรธนั้นกล้ารุนแรงจนกระทั่งปรากฏเป็นลักษณะอาการที่โกรธจัด ฉันใด ในทางตรงกันข้าม ถ้าท่านอบรมเจริญสติเจริญปัญญา รู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมตามปกติตามความเป็นจริงไปเรื่อยๆ ทีละเล็กทีละน้อยๆ จะไม่มีสักวันหนึ่งเชียวหรือที่ปัญญาสามารถรู้ชัด และแทงตลอดในสภาพธรรมที่ปรากฏ ที่เกิดขึ้น และดับไปตามความเป็นจริงได้ ในเมื่อความโกรธยังเกิดได้รุนแรงอย่างนั้นเพราะว่าสะสมมา สติและปัญญาที่สะสมไปทีละเล็กทีละน้อยๆ ทำไมวันหนึ่งจะไม่สามารถที่จะแทงตลอดในลักษณะของสภาพธรรมตามความเป็นจริงได้ ก็ย่อมได้

แต่การสะสมเป็นเรื่องละเอียด ท่านผู้ฟังอาจไม่ได้สังเกตว่า สติเริ่มระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรม แต่อาจจะน้อย เพราะเหตุว่าก่อนที่จะได้ฟังเรื่องการเจริญสติปัฏฐาน ยังไม่สามารถที่จะรู้ลักษณะของสติได้ ทราบโดยการฟังว่า สติเกิดขึ้นทุกครั้งที่จิตเป็นกุศล ในขณะที่ให้ทาน ไม่ใช่ตัวตน เป็นสติที่ระลึกเป็นไปในทาน ในขณะที่วิรัติทุจริตทางกาย ทางวาจา หรือกระทำสิ่งที่ควรทางกาย ทางวาจา นั่นก็ไม่ใช่ตัวตน เป็นสติที่ระลึกเป็นไปในการวิรัติในขณะนั้น

แม้ขณะที่จิตไม่สงบ และระลึกในทางที่จะทำให้จิตสงบจากอกุศล ขณะนั้นก็เป็นสติ ไม่ใช่ตัวตน แต่จะรู้อย่างนี้ก็ต่อเมื่อเจริญสติปัฏฐานระลึกรู้ในลักษณะสภาพธรรมที่ปรากฏ ในสภาพที่เป็นนามธรรมหรือรูปธรรมทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ เป็นหนทางที่จะทำให้ท่านสามารถรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่เกิดกับท่านตรงลักษณะสภาพธรรมนั้นจริงๆ

ถ้ากำลังพอใจ สติระลึกได้ รู้ลักษณะของความพอใจ มีจริงๆ กำลังปรากฏ นั่นก็เป็นสภาพธรรมชนิดหนึ่ง เวลาที่ไม่แช่มชื่นขุ่นเคืองใจ สติระลึกได้ ลักษณะสภาพที่ไม่แช่มชื่นขุ่นเคืองใจนั้น ก็เป็นสภาพธรรมชนิดหนึ่ง ท่านจะรู้ลักษณะของปรมัตถธรรมสภาพธรรมที่เกิดปรากฏเพราะเหตุปัจจัย ตรงกับสภาพธรรมที่ทรงแสดงไว้ในปริยัติธรรมทุกประการ แต่ว่าท่านสามารถที่จะรู้ลักษณะสภาพธรรมแต่ละชนิดตามความเป็นจริงได้ ... แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 228