การกระทำไว้ในใจโดยแยบคาย

คำว่าการกระทำไว้ในใจโดยแยบคาย มาจากคำว่าโยนิโสมนสิการ โปรดอ่านข้อความโดยตรงจากอรรถกถา [เล่มที่ 17] เล่มที่ 17 พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ เล่ม ๑ ภาค ๑ หน้าที่ 157

ที่ชื่อว่า โยนิโสมนสิการ ได้แก่ การทำไว้ในใจโดยถูกอุบาย = การทำไว้ในใจโดยถูกทาง = การนึก = การน้อมนึก = การผูกใจ = การใฝ่ใจ = การทำไว้ในใจ ซึ่งจิตในอนิจจลักษณะเป็นต้น โดยนัยเป็นต้นว่า ไม่เที่ยง หรือโดยสัจจานุโลมิกญาณ นี้เรียกว่า โยนิโสมนสิการ

[เล่มที่ 25] เล่มที่ 25 พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๒ หน้า 376

อโยนิโสมนสิการสูตร

อกุศลวิตกเกิดเพราะไม่มนสิการโดยแยบคาย ข้อ 789

[เล่มที่ 30] เล่มที่ 30 พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค เล่ม ๕ ภาค ๑

ปฐมโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นนิมิตฯ ข้อ 136 หน้า 77

ทุติยโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นนิมิตฯ ข้อ 145 หน้า 81

ปฐมโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการฯ ข้อ 154 หน้า 85

ทุติยโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการฯ ข้อ 163 หน้า 89

ปฐมโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นเหตุฯ ข้อ 172 หน้า 93

ทุติยโยนิโสมนสิการสัมปทาสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นเหตุฯ ข้อ 181 หน้า 97

ทุติยสุริยูปมสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นเบื้องต้นฯ ข้อ 413 หน้า 221

ทุติยกุสลสูตร

ธรรมที่เป็นกุศลมีโยนิโสมนสิการฯ ข้อ 465 หน้า 247

ปฐมอังคสูตร

โยนิโสมนสิการเป็นปัจจัยแห่งโพชฌงค์ ข้อ 518 หน้า 271

[เล่มที่ 45] เล่มที่ 45 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย อิติวุตตก เล่ม ๑ ภาค ๔ หน้า 115

ปฐมเสขสูตร

ว่าด้วยโยนิโสมนสิการได้บรรลุผลสูงสุด ข้อ 194

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น