พระภิกขุเวลาลงสวดพระปาฏิโมกข์ ท่านสวด อย่างไรครับ ?

เวลาพระภิกษุท่านลงปาฏิโมกข์ ภิกษุผู้สวดท่านจะสวดสิกขาบท ๒๒๗ ตามลำดับทั่วไปจะนิยมสวดภาษาบาลี ที่มูลนิธิมหามกุฏ หน้าวัดบวรมีจำหน่าย ทั้งแบบบาลีล้วนและบาลีแปลเป็นไทยก็มี

ในที่นี้ขอนำคำสวดบางส่วนที่พระท่านสวดมาให้ดูเป็นตัวอย่างดังนี้

ภิกฺขุปาฏิโมกฺขปาลิ - หน้าที่ 1

ภิกฺขุปาฏิโมกฺขปาลิ อุโปสถกรณโต ปุพฺเพ นววิธํ ปุพฺเพกิจฺจํ กาตพฺพํ โหติ. ตณฺ€านสมฺมชฺชนญฺจตตฺถ ปทีปุชฺชลนญจ อาสนปญฺปนญฺจปานียปริโภชนียูปฏฺปนญฺจ ฉนฺทารหานํภิกฺขุนํ ฉนฺทาหรณญจ เตสญฺเญว อกตุโปสถานํ ปาริสุทฺธิยาปิ อาหรณญฺจอุตุกฺขานญจ ภิกฺขุคณนา จ ภิกฺขุนีนโมวาโท จาติ. ตตฺถ ปุริมานิ จตฺตาริ ภิกฺขุนํ วตฺตํชานนฺเตหิ อารามิเกหิปิ ภิกฺขูหิปิ กตานิปรินิฏฺฐิตานิ โหนฺติ. ฉนฺทาหรณ ปาริสุทฺธิ อาหรณานิ ๕ ปน อิมิสฺสํ สีมายํ หตฺถปาสํ วิชหิตฺวานิสินฺนานํ ภิกฺขูนํ อภาวโต นตฺถิ. อุตุกฺขานํ นาม เอตตฺตกํ อติกฺกนฺตํ,เอตฺตกํ อวสิฏฺ€นฺติ เอวํ อุตุอาจิกฺขนํ;อุตูนีธ ปน สาสเน เหมนฺตคิมฺหวสฺสานานํ วเสน ตีณิ โหนฺติ. อยํ เหมนฺโตตุ ๖ อสฺมิญฺจ อุตุมฺหิ อฏฺ€ อุโปสถา, อิมินาปกฺเขน เอโก อุโปสโถ สมฺปตฺโตสตฺต อุโปสถา อวสิฏฺฐ อิติ เอวํสพฺเพหิ อายสฺมนฺเตหิ อุตุกฺขานํ ธาเรตพฺพํภิกฺขุคณนา นาม อิมสฺนึ อุโปสถคฺเคลอุโปสถตฺถาย สนฺนิปติตา ภิกฺขูเอตฺตกาติ ภิกฺขูนํ คณนา. อิมสฺมิมฺปน อุโปสถคฺเค จตฺตาโร ภิกฺขู สนฺนิปติตาโหนฺติ อิติ สพฺเพริ อายสฺมนฺเตหิิภิกฺขุคณนาปิ ธาเรตพฺพา. ภิกฺขุนีนโมวาโท ปน อิทานิ ตาสํนตฺถิตาย นตฺถิ. อิติ สกรโณกาสานํปุพฺพกิจฺจานํ กตตฺตา นิกฺกรโณกาสานํปุพฺพกิจฺจานํ ปกติยา ปรินิฏ€ิตตฺตาเอวนฺตํ นววิธํ ปุพฺพกิจฺจํ ปรินิฏฺ€ิตํ โหติ.

ภิกฺขุปาฏิโมกฺขปาลิ - หน้าที่ 19

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. สุณาตุ เม ภนฺเต สงฺโฆ. อชฺชุโปสโถปณฺณรโส. ยทิ สงฺฆสฺส ปตฺตกลิลํ,สงฺโฆ อุโปสถํ กเรยฺย, ปาฏิโมกฺขํอุทฺทิเสยฺย. กึ สงฺฆสฺส ปุพฺพกิจฺจํ, ปาริสุทฺธึอายสฺมนฺโต อาโรเจถ, ปาฏิโมกฺขํ อุทฺทิ-สิสฺสามิ. ตํ สพฺเพว สนฺตา สาธุกํสุโณม มนสิกโรม. ยสฺส สิยา อาปตฺติ,โส อาวิกเรยฺย, อสนฺติยา อาปาตฺติยาตุณฺหี ภวิตพฺพํ. ตุณฺหีภาเวน โข ปนา-ยสฺมนฺเต ปริสุทฺธาติ เวทิสฺสามิ. ยถาโข ปน ปจฺเจกปุฏฺ€สฺส เวยฺยากรณํโหติ, เอวเมวํ เอวรูปาย ปริสาย ยาว-ตติยํ อนุสฺสาวิตํ โหติ. โย ปน ภิกฺขุยาวตติยํ อนุสฺสาวิยมาเน สรมาโนสนฺตึ อาปตฺตึ นาวิกเรยฺย, สมฺปชานมุสา-วาทสฺส โหติ, สมฺปชานมุสาวาโท โขปนายสฺมนฺโต อนฺตรายิโก ธมฺโม วุตฺโตภควตา; ตสฺมา สรมาเนน ภิกฺขุนาอาปนฺเนน วิสุทฺธราเปกฺเขน สนฺตี อาปตฺติอาวิกาตพฺพา. อาวิกตา หิสฺส ผาสุโหติ นิทานุทฺเทโส นิฏฺ€ิโต. ตตฺริเม จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมาอุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. ๑. โย ปน ภิกฺขุ ภิกฺขูนํ สิกาขาสาชีว-สมาปนฺโน สิกฺขํ อปฺปจฺจกฺขาย ทุพฺพลฺยํอนาวิกตฺวา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสเวยฺยอนฺตมโส ติรจฺฉานคตายปิ, ปาราชิโกโหติ อสํวาโส. ๒. โย ปน ภิกฺขุ คามา วา อรญฺาวา อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อาทิเยยฺย,ยถารูเป อทินฺนาทาเน ราชาโน โจรํคเหตฺวา หเนยฺยุํ วา พนฺเธยฺยุํ วาปพฺพาเชยฺยุํ วา " โจโรสิ พาโลสิมูฬฺโหสิ เถโนสีติ; ตถารูปํ ภิกฺขุ อทินฺนํอาทิตยมาโน, อยมฺปิ ปาราชิโก โหติอสํวาโส. ๓. โย ปน ภิกฺขุ สญฺจิจฺจ มนุสฺส-วิคฺคหํ ชีวิตา โวโรเปยฺย, สตฺถหารกํวาสฺส ปริเยเสยฺย, มรณวณฺณํ วาสํวณฺเณยฺย, มรณาย วา สมาทเปยฺย" อมฺโภ ปุริส กึ ตุยฺหิมินา ปาปเกนทุชฺชีวิเตน, มตนฺเต ชีวิตา เสยฺโยติ;อิติ จิตฺตมโน จิตฺตสงฺกปฺโป อเนก-ปริยาเยน มรณวณฺณํ วา สํวณฺเณยฺย,มรณาย วา สมาทเปยฺย; อยมฺปิปาราชิโก โหติ อสํวาโส. ๔. โย ปน ภิกฺขุ อนภิชานํ อุตฺตริ-มนุสฺสธมฺมํ อตฺตูปนายิกํ อลมริยาณ-ทสฺสนํ สมุทาจเรยฺย "อิติ ชานามิ,อิติ ปสฺสามีติ; ตโต อปเรน สมเยนสมนุคฺคาหิยมาโน วา อสมนุคฺคาหิยมาโนวา อาปนฺโน วิสุทฺธาเปกฺโข เอวํ วเทยฺย" อชานเมวํ อาวุโส อวจํ ' ชานามิ 'อปสฺสํ ' ปสฺสามิ ' ตุจฺฉํ มุสา วิลปินฺติ,อญฺตฺร อธิมานา; อยมฺปิ ปาราชิโกโหติ อสํวาโส. อุทฺทิฏฺ€า โข อายสฺมนฺโต จตฺตาโรปาราชิกา ธมฺมา, เยสํ ภิกฺขุ อญฺตรํวา อญฺตรํ วา อาปชฺชิตฺวา น ลภติภิกฺขูหิ สทฺธึ สํวาสํ, ยถา ปุเร; ตถาปจฺฉา; ปาราชิโก โหติ อสํวาโว. ตตฺถายสฺมนฺเต ปุจฺฉามิ: กจฺจิตฺถปริสุทฺธา ? ทุติยมฺปิ ปุจฉามิ: กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา ? ตติยมฺปิ ปุจฺฉามิ: กจฺจิตฺถ ปริสุทฺธา? ปริสุทฺเธตฺถายสฺมนฺโต; ตสฺมา ตุณฺหี,เอวเมตํ ธารยามิ. ปาราชิกุทฺเทโส นิฏฺ€ิโต.

ภิกฺขุปาฏิโมกฺขปาลิ - หน้าที่ 25

อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เตรสสงฺฆาทิเสสา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. ๑. สญเจตนิกา สุกฺกวิสฏฺ€ิ, อญฺตฺรสุปินนฺตา สงฺฆาทิเสโส. ๒. โย ปน ภิกฺขุ โอติณฺโณ วิปริณ-เตน จิตฺเตน มาตุคาเมน สทฺธึ กาย-สํสคฺคํ สมาปชฺเชยฺย, หตฺถคาหํ วาเวณิคาหํ วา อญฺตรสฺส วา อญฺตรสฺสวา องฺคสฺส ปรามสนํ, สงฺฆาทิเสโส. ๓. โย ปน ภิกฺขุ โอติณฺโณวิปริณเตน จิตฺเตน มาตุคามํ ทุฏฺ€ุลฺลาหิวาจาหิ โอภาเสยฺย, ยถาตํ ยุวา ยุวตึเมถุนูปสญฺหิตาหิ; สงฺฆาทเสโส. ฯลฯ อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เทฺว อนิยตาธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. ๑. โย ปน ภิกฺขุ มาตุคาเมน สทฺธึเอโก เอกาย รโห ปฏิจฺฉนฺเน อาสเนอลํกมฺมนิเย นิสชฺชํ กปฺเปยฺย; ตเมนํสทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา ทิสฺวา ติณฺณํธมฺมานํ อฺตเรน วเทยฺย ปาราชิเกน วาสงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา, นิสชฺชํภิกฺขุ ปฏิชานมาโน ติณฺณํ ธมฺมานํอญฺตเรน กาเรตพฺโพ ปาราชิเกน วาสงฺฆาทิเสเสน วา ปาจิตฺติเยน วา; เยนวา สา สทฺเธยฺยวจสา อุปาสิกา วเทยฺย, เตนโส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ; อยํ ธมฺโม อนิยโต. ฯลฯ อิเม โข ปนายสฺมนฺโต ตึส นิสฺสคฺคิยาปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. ๑. นิฏฺ€ิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนา อุพฺภตสฺมึก€ิเน, ทสาหปรมํ อติเรกจีวรํ ธาเรตพฺพํ,ตํ อติกฺกามยโต, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ. ๒. นิฏฺ€ิตจีวรสฺมึ ภิกฺขุนา อุพฺภตสฺมึก€ิเน, เอกรตฺตมฺปิ เจ ภิกฺขุ ติจีวเรนวิปฺปวเสยฺย, อญฺตฺร ภิกฺขุสมฺมติยา,นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ.

ฯลฯ อิเม โข ปนายสฺมนฺโต เทฺวนวุติปาจิตฺติยา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺติ. ๑. สมฺปชานมุสาวาเท ปาจิตฺติยํ. ๒. โอมสวาเท ปาจิตฺติยํ. ๓. ภิกฺขุเปสุฺเ ปาจิตฺติยํ. ๔. โย ปน ภิกฺขุ อนุปสมฺปนฺนํ ปทโสธมฺมํ วาเจยฺย, ปาจิตฺติยํ. ๕. โย ปน ภิกฺขุ อนุปสมฺปนฺเนนอุตฺตริทฺวิรตฺตติรตฺตํ สหเสยฺยํ กปฺเปยฺย,ปาจิตฺติยํ. ฯลฯ

ภิกฺขุปาฏิโมกฺขปาลิ - หน้าที่ 109

อุทฺทิฏ€ํ โข อายสฺมนฺโต นิทานํ.อุทฺทิฏฺฐา จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา.อุทฺทิฏฺฐา เตรส สงฺฆาทิเสสา ธมฺมา.อุทฺทิฏฺ€า เทฺว อนิยตา ธมฺมา. อุทฺทิฏฺ€า ตึส นิสฺสคฺคิยา ปาจิตฺติยา ธมฺมา.อุทฺทิฏฺ€า เทฺวนวุติ ปาจิตฺติยา ธมฺมา.อุทฺทิฏฺ€า จตฺตาโร ปาฏิเทสนียา ธมฺมา.อุทฺทิฏฺฐา เสขิยา ธมฺมา. อุทฺทิฏฺ€า สตฺตาธิกรณสมถา ธมฺมา.เอตฺตกนฺตสฺส ภควโต สุตฺตาคตํสุตฺตปริยาปนฺนํ อนฺวฑฺฒมาสํ อุทฺเทสํอาคจฺฉติ. ตตฺถ สพฺเพเหว สมคฺเคหิสมฺโมทมาเนหิ อวิวทมาเนหิ สิกฺขิตพฺพนฺติ. ภิกฺขุปาฏิโมกฺขํ นิฏฺ€ิตํ.

ขอนอบน้อมแด่พระรัตนตรัย

อนุโมทนาครับ

ขอความเจริญยังยังยืนแด่ท่านครับ

จิรศักดิ์

หลังจากที่มีภิกษุประพฤติไม่สมควร พระพุทธเจ้าจึงทรงบัญญัติสิกขาบท ตั้งแต่นั้นมาให้ภิกษุสงฆ์สวดปาฏิโมกข์ทุกกึ่งเดือน ปาฏิโมกข์ แปลว่า พ้นอย่างยิ่ง รักษาผู้ประพฤติไม่ให้ตกไปสู่ภูมิต่ำ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ

ขออนุโมทนาครับ