ความไม่สงบ เกิดจากอกุศลทั้งหมด

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๔๗๒]

ความไม่สงบ เกิดจากอกุศลทั้งหมด

การศึกษาธรรมไม่ว่าจะใช้คำว่าจิต (สภาพธรรมที่เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งอารมณ์) ไม่ว่าจะใช้คำว่าเจตสิก (สภาพธรรมที่เกิดประกอบพร้อมกับจิต) ก็คือชีวิตประจำวันซึ่งมีแต่ไม่เคยรู้ เพราะฉะนั้นเวลานี้ก็สามารถที่จะรู้ธาตุ (สภาพธรรมที่ทรงไว้ซึ่งลักษณะของตน) ที่ต่างกัน คือธาตุที่เป็นจิต (เป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้สิ่งที่ปรากฏ) และความไม่รู้ หรือความชอบความไม่ชอบก็เป็นเจตสิก

รู้สึกว่าโลภะความติดข้องไม่ได้ทำให้ใครเดือดร้อน ถ้าน้อยใช่ไหม? เพราะฉะนั้นโลภะทำให้เกิดความเดือดร้อนหรือเปล่า ถ้ามากแล้วก็ไม่ได้สิ่งที่ต้องการ สบายใจหรือเปล่า? โทสะทั้งหลายเกิดเพราะความติดข้อง เราก็รู้แต่ว่าคนนั้นโกรธแล้วเราก็โกรธ แต่ว่าโกรธเป็นอะไร? โกรธเป็นธรรมแน่นอนเกิดกับอะไร? ถ้าไม่มีจิตที่จะเห็นจะได้ยินโกรธก็เกิดไม่ได้เลย และเมื่อโกรธเกิดขึ้นแล้วดีไหม ใครเดือดร้อน? โกรธเกิดที่ไหนไม่เป็นสุข จะไปทำให้คนที่มีความโกรธเป็นสุขเป็นไปไม่ได้เลย เพราะลักษณะนั้นเป็นสภาพที่เดือดร้อน แม้จิตในขณะนั้นก็มีโทสะหรือความขุ่นเคืองใจเกิดร่วมด้วย ขณะนั้นเดือดร้อนจริงๆ และถ้ามากคิดดู ปัญหาทั้งหลายโทษทั้งหลาย ความไม่สงบทั้งหลายก็เกิดจากอกุศลทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นโทสะหรือโลภะทั้งหมดก็มาจากความไม่รู้คืออวิชชาหรือโมหะ

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย