แน่ใจหรือว่าไม่ได้ทำ?

หทเย นิเธตพฺพยุตฺตกํ
(ข้อความที่ควรเก็บไว้ในหทัย)
[๒๒๐]

แน่ใจหรือว่าไม่ได้ทำ?

ถ้ามีโอกาสได้รู้ว่าตนเองผิด ดีกว่าไม่ถูกลงโทษแล้วก็คิดว่าตัวเองไม่ผิดอย่างนั้นหรือ? เพราะฉะนั้น ทุกอย่างต้องเข้าใจให้ถูกต้องว่าอะไรเป็นเหตุที่แท้จริง สิ่งนั้นเกิดขึ้นเพราะอะไร? ถ้าไม่มีการทำผิด จะมีการถูกฟ้องร้องพิจารณาลงโทษไหม? ถ้าเป็นเพราะเหตุว่า เราไม่ได้ทำ แต่เกิดขึ้น กลายเป็นเราผิด แล้วเราถูกลงโทษ แน่หรือว่าเราไม่ได้ทำ? เราไม่ได้ทำวันนี้ วันก่อนโน้น ชาติก่อนโน้น เราก็ทำ แต่ยังไม่ได้ให้ผล เพราะฉะนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงแสดงสภาพธรรมอย่างหนึ่งคือเจตนาเจตสิก เป็นสภาพที่จงใจตั้งใจ เป็นกุศลก็มี เป็นอกุศลก็มี แล้วก็มีหลายระดับด้วย เพียงแค่คิด (ไม่ดี) แต่ยังไม่ได้ทำ ก็ผิดได้ แต่ถ้าคิดแล้วยังทำ ก็ผิด ผิด คิดแล้ว ทำยังไม่สำเร็จ พยายามทำต่อไปอีก ก็ผิดต่อไปอีก พยายามจนสำเร็จ แล้วผลจะไม่เกิดหรือ? เพราะฉะนั้น ความจงใจที่เกิดแล้ว เป็นเหตุที่เป็นอกุศลที่จะต้องทำให้ผลของอกุศลนั้นเกิดขึ้นวันหนึ่งวันใด ตามกำลังที่เราใช้คำว่าแรงกรรม เพราะฉะนั้น จากที่นั่งอยู่ตรงนี้ จากโลกนี้ไปเดี๋ยวนี้ เกิดที่ไหนก็ได้ เกิดในนรกก็ได้ เป็นเทพก็ได้ เป็นสัตว์มีปีก ไม่มีปีก อยู่ในน้ำ ได้หมดเลย ใครทำ? แม้แต่จะเป็นคนนี้ มาจากไหน? ต้องตามกรรม เพราะฉะนั้น ความละเอียดของสภาพธรรมที่เป็นจิต เป็นธาตุรู้ สภาพรู้ พระองค์ทรงแสดงไว้ละเอียดมาก ว่า มีปัจจัยที่จะเกิดขึ้นดับแล้ว การดับไปของจิตขณะที่ดับนั่นแหละเป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปเกิดขึ้น ไม่มีใครยับยั้งได้เลยนอกจากจิตขณะสุดท้ายของพระอรหันต์เท่านั้นที่ไม่มีปัจจัยที่เมื่อปรินิพพานที่ใช้คำว่าตายโดยรอบเลย คือ ไม่มีอะไรเกิดอีกได้เลย นั่นคือ ที่สุดของทุกข์

กราบเท้าบูชาคุณ ท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

อ่านหัวข้ออื่นๆ คลิกที่นี่ ... เก็บไว้ในหทัย