ระลึกรู้สภาพธรรม
ต้องเรียนถามว่าจะให้จิตระลึกรู้สภาพธรรมอย่างไร มีอุบายในการระลึกรู้มั้ย ครับ การระลึกรู้สภาพธรรมที่เกิดขึ้นกับการดูจิตนี่เหมือนกันหรือต่างกันอย่างไร เพราะกระผมเองไม่ทราบว่าระลึกรู้ถูกต้องหรือเปล่า เช่น รับประทานอาหารก็รู้ว่ากำลังรับประทาน ลิ้นรับรู้รสชาติของอาหาร หรือเวลาขับรถอยู่ก็ระลึกว่ากำลังขับรถอยู่ เห็นรถคันหน้าว่าเป็นสีอะไร มีสภาพแวดล้อมอย่างไรอย่างนี้ เป็นต้น ถ้าตัวอย่างที่ยกมานี้ถือว่า ระลึกถูกหรือไม่ ครับ
การอบรมเจริญสติปัฏฐานเป็นเรื่องที่ละเอียด ต้องอาศัยการศึกษาพระธรรมคำสอนให้เข้าใจอย่างถูกต้อง เมื่อมีความเข้าใจถูกต้อง ธรรมะย่อมกระทำกิจของธรรมะ ไม่มีตัวเราเข้าไประลึก หรือเราตั้งใจระลึก เพราะการระลึกเป็นกิจของสติ เมื่อสติเกิดขึ้นย่อมระลึก ทุกขณะในชีวิตประจำวัน อารมณ์ที่ปรากฏในทวารทั้ง ๖
สติระลึกรู้ ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ไม่ใช่เราเลือกที่จะรู้สิ่งนั้นสิ่งนี้ การรู้อย่างที่ท่านยกตัวอย่างมา ไม่ใช่สติแต่ขณะใดที่สติเกิดขึ้นรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ว่าเป็นเพียงธรรมะอย่างหนึ่งสรุปคือ ต้องศึกษาสภาพธรรมตามที่ทรงแสดงให้เข้าใจว่าเป็นธรรมะอย่างไร ไม่มีเราอย่างไรเป็นอนัตตาอย่างไร เป็นต้นก่อน ส่วนการระลึกเป็นหน้าที่ของสติ
จากประสบการณ์ที่ได้ฟ้งธรรมจากท่านอาจารย์สุจินต์บ่อยๆ กระผมเข้าใจว่า "ระลึกรู้สภาพธรรม" นั้นหมายถึง เมื่อ ตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ กระทบอารมณ์แล้วมีสติระลึกรู้ว่านั่นเป็นการกระทบกันของเหตุปัจจัย ไม่ควรปรุงแต่งด้วยโลภะ โทสะ และ โมหะ
สติทางโลกและสติทางธรรมต่างกัน ทางโลกรู้สึกตัวว่ากำลังขับรถและทำอะไรอยู่ สติทางธรรมระลึกรู้ตรงลักษณะที่กระทบแล้วแต่ว่าจะเป็นทางไหน เช่น ระลึกตรงลักษณะที่แข็งขณะนั้นไม่มีโลกอื่นมาปะปนเลย มีแต่สภาพธรรมะที่ปรากฎแข็งนิดเดียวดับไปแล้วก็สลับกับคิดนึกที่แข็งเป็นปกติที่ระลึก แต่ไม่ใช่ตัวตนที่ตั้งใจจะระลึก อาศัยการฟังธรรมบ่อยๆ เข้าใจ แล้วสติปัฏฐานเกิดเองรู้ได้เฉพาะตนจริงๆ
