ปันธรรม-ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๗๘

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ขออนุญาตแบ่งปันข้อความธรรม (ปันธรรม) ที่ได้จากการฟังพระธรรม จากท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ในแต่ละครั้ง รวบรวมเป็นธรรมเตือนใจสั้นๆ เหมาะสำหรับผู้ที่มีเวลาน้อย เพื่อศึกษาและพิจารณาร่วมกัน เพื่อความเข้าใจธรรม (ปัญญ์ธรรม) ตามความเป็นจริง ถึงแม้ว่าจะเป็นข้อความที่สั้น แต่ก็มีอรรถที่สมบูรณ์อยู่ในตัว ควรค่าแก่การพิจารณาอย่างยิ่ง ดังนี้

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๗๘

~ ทุกท่านที่สนใจในธรรม ถ้าไม่เคยสะสมการศึกษา การฟัง ศรัทธาและกุศลอื่นในอดีตอนันตชาติมา ย่อมไม่มีโอกาสที่จะได้ฟัง หรือว่าเมื่อได้ฟังแล้วก็ไม่สนใจ นี่เป็นสิ่งซึ่งในอดีตชาติของแต่ละท่าน ไม่มีใครสามารถจะรู้ได้เลยว่า ได้เคยกระทำกรรมอย่างไรแล้ว แต่ชาติในปัจจุบันนี้เองจะส่องไปถึงอดีตชาติ แม้ว่าไม่เคยทราบในชาตินี้ว่าก่อนนั้นเป็นใคร เคยฟังพระธรรมที่ไหน เคยสนใจมากน้อยอย่างไร แต่ว่าในเมื่อปัจจุบันชาตินี้มีเหตุการณ์อย่างนี้เกิดขึ้น ก็แสดงว่าได้สะสมมาแล้วในอดีต

~ การเจริญกุศลทุกประการเป็นสิ่งที่ควรจะต้องกระทำ เว้นไม่ได้เลย สิ่งใดก็ตามที่เป็นกุศล แล้วยังไม่ได้กระทำ ขอให้พิจารณาว่า ชาตินี้จะกระทำได้ไหม กุศลอย่างนั้นๆ ที่ยังไม่ได้กระทำ แต่ว่าต้องเห็นคุณประโยชน์ของกุศลทุกประการด้วย เช่น

อาชวะ (ความเป็นผู้ตรง) ต้องพิจารณาตนเองว่าตรงเมื่อไร ตลอดเป็นปกติหรือเปล่า

มัทวะ (ความเป็นผู้อ่อนน้อม) มีประโยชน์ไหม สามารถที่จะทำให้คลายความสำคัญตนลง

~ กุศลธรรม มีประโยชน์ ถ้าไม่มีประโยชน์ พระผู้มีพระภาคไม่ทรงยกขึ้นแสดงว่าเป็นสิ่งที่ควรจะต้องอบรม

~ อกุศลสำคัญที่เป็นมูลเหตุเป็นสมุทัยของทุกข์และสังสารวัฏฎ์ คือ โลภะ ซึ่งก็เกิดบ่อยเป็นประจำทุกภพชาติ ไม่จบสิ้น ทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทางใจ เพียงทางตาอย่างเดียว มีวัตถุซึ่งเป็นที่พอใจของโลภะมาก ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องเสื้อผ้า เครื่องใช้ อาหาร เครื่องอุปโภคบริโภคต่างๆ ไม่ว่าจะเห็นอะไรทั้งหมด ดอกไม้ทุกอย่าง อาหารทุกชนิด เครื่องใช้ทุกชนิด ในรูปลักษณะต่างๆ ก็เป็นสิ่งที่โลภะมีความพอใจ มีความติด โดยที่ว่าไม่จบสิ้น ไม่ว่าตั้งแต่ในอดีตอนันตชาติ จนกระทั่งถึงปัจจุบันชาติ และที่จะเกิดต่อไปอีก

~ ในอกุศลจิตทั้งหลายนั่นเอง ย่อมไม่มีธรรมที่เป็นโสภณ หมายความว่า ในอกุศลจิตจะไม่มีสติเจตสิก เป็นต้น ซึ่งเป็นโสภณธรรมเกิดร่วมด้วยเลย

~ ใครที่จะมีมายาหรือว่ามีมายาอยู่ หรือว่าเป็นผู้ที่ไม่ตรง ในขณะนั้นให้ทราบว่าเป็นเพราะโลภมูลจิต (จิตที่มีโลภะเป็นมูล) ในขณะนั้น

~ คนที่กุศลจิตเกิดบ่อยๆ คงจะสังเกตความคล่อง ความไวของกุศล คือ ไม่รีรอ ไม่รู้สึกลำบากในการที่จะทำกุศล แต่คนที่ไม่คล่อง เพราะว่ามีอกุศลจิตเกิดมาก และกุศลจิตเกิดน้อย เวลาที่กุศลจิตจะเกิด รู้สึกว่าหนักๆ ยาก ถ่วงๆ ไม่ค่อยเกิด ไม่ค่อยจะเป็นไปโดยรวดเร็วหรือว่าโดยสะดวก

~ วันหนึ่งๆ อกุศลมากสักแค่ไหน ลองคิดดู ถ้าไม่สังเกต ความผูกพัน ความสัมพันธ์ ด้วยอกุศลจะเพิ่มขึ้น แต่ถ้าเป็นไปด้วยเมตตา หวังดี เกื้อกูล ในขณะนั้นก็เป็นกุศล

~ บางท่านเพียรมากที่จะปฏิบัติธรรม แต่ว่าไม่ได้พิจารณาข้อปฏิบัตินั้นว่า สมควรแก่การที่จะเพียรหรือเปล่า เพราะเหตุว่าถ้าเป็นความเห็นผิด เมื่อเพียรไป ผลที่ได้ก็คือความเห็นผิด ไม่ใช่ความเห็นถูก

~ สภาพธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง ถ้าพระผู้มีพระภาคไม่บัญญัติ คือไม่ทรงแสดง ย่อมไม่มีใครสามารถที่จะเข้าใจในลักษณะของสภาพธรรมนั้นๆ ได้ ทุกคนมีจิต มีเจตสิก แต่ถ้าพระผู้มีพระภาคไม่ทรงบัญญัติสภาพธรรมทั้งหลายด้วยพระสติสัมปชัญญะ ซึ่งเป็นบัญญัติที่ถูกต้องตรงกับลักษณะของสภาพธรรมนั้น ก็ไม่มีใครสามารถที่จะเข้าใจในสิ่งที่มีอยู่ได้

~ สภาพธรรมที่ตรงกันข้ามกับอวิชชา มีอย่างเดียวเท่านั้น คือ วิชชา ถ้าไม่อบรมเจริญปัญญา ก็ไม่มีทางที่จะละอวิชชาได้

~ จิตจะไม่สะอาดในขณะที่โมหะเกิด เพราะเหตุว่าโมหะเกิดกับอกุศลจิตทุกดวง ทุกประเภท เวลาโลภะเกิด ไม่เคยรู้สึกเลยว่า จิตไม่สะอาด เวลาโทสะเกิด ก็ไม่รู้ว่าจิตไม่สะอาด แต่ไม่ชอบโทสะ แต่ไม่รู้ว่าขณะนั้นไม่สะอาดเสียแล้วด้วยโมหะและโทสะ และอกุศลธรรมอื่นๆ ก็ต้องเกิดกับโมหะทั้งสิ้น

~ การศึกษาธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดง จะเป็นทางที่จะทำให้พุทธศาสนิกชนได้เข้าใจธรรมถูกต้องตามความเป็นจริง ไม่เข้าใจผิดในเรื่องของการปฏิบัติด้วย

~ เวลาโลภะเกิด ไม่เคยละอายเลยที่จะมีโลภะ แม้ว่าพระผู้มีพระภาคจะทรงแสดงว่า เป็นอกุศลธรรม เป็นธรรมที่ไม่สะอาด แต่ทุกคนก็พอใจที่จะมีโลภะต่อไป เพราะไม่ละอาย หรือไม่เกลียดอกุศลธรรม

~ เพราะรูปมีจริง ถ้าไม่กล่าวเรื่องรูปแล้วจะกล่าวเรื่องอะไร

~ ฟังพระธรรมเพื่อเข้าใจว่า สิ่งที่เคยยึดถือว่าเป็นเรา ก็คือ ธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย

~ ธรรมตา คือ ความเป็นไปของธรรม

~ ทุกอย่างที่เกิด ไม่ได้เกิดตามใจชอบ แต่เกิดเพราะเหตุปัจจัย

~ พื้นฐานของปัญญา คือ ฟังพระธรรมซึ่งเป็นวาจาสัจจะในแต่ละคำให้มีความเข้าใจอย่างมั่นคง

ขอเชิญผู้ศึกษาพระธรรมร่วมกัน (สหายธรรม) ร่วมแบ่งปันธรรมด้วยครับ

ขอเชิญคลิกอ่านย้อนหลังครั้งที่ผ่านมาได้ที่นี่ครับ

ปันธรรม - ปัญญ์ธรรม ... ครั้งที่ ๑๗๗

... กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ ...