การพูดคำหยาบ
การพูดคำหยาบนั้น โดยที่ไม่ได้ทำให้ใครรู้สึกไม่ดีนั้น คือเคยชินกับการพูดหยาบนั้น จะถือว่าเป็นมุสาวาทหรือเปล่าครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
คำพูดมีได้ เพราะอาศัย จิต เจตสิกที่เกิดขึ้น ดังนั้น คำพูดจึงมีจิตเป็นสมุฏฐาน เป็นเหตุ เพราะฉะนั้น คำพูด จึงพูดด้วยอกุศลจิตก็ได้ พูดด้วยกุศลจิตก็ได้ แต่คำพูดใดที่เป็นคำหยาบ สำคัญที่จิตนั้นเป็นสำคัญ เพราะจิตหยาบ คือ หยาบด้วยอกุศลจิต ที่เป็นโทสะในขณะนั้น จึงชื่อว่า เป็นคำหยาบ เพราะมีจิตที่หยาบเป็นสำคัญ แต่ถ้าจิตไม่หยาบ ไม่เป็นอกุศลจิตที่เป็นโทสะแล้ว ไม่ชื่อว่าหยาบ ไม่ได้สำคัญที่คำพูด เรื่องราวที่พูด เป็นสำคัญ เช่น พระภิกษุผู้เป็นพระอรหันต์ มักกล่าววาจาเรียกคนอื่นว่า คนถ่อย แต่เป็นเพราะท่านสะสมการเรียกอย่างนี้ในอดีตชาติ มามากมาย จึงยังติดการพูดเช่นนี้ แต่ท่านพูดด้วยกิริยาจิต ไม่ใช่อกุศลจิต แม้คำว่าคนถ่อยจะฟังดูไม่ดี แต่จิตท่านพูดด้วยกิริยาจิต จิตไม่หยาบ คำนั้นจึงไม่ใช่คำหยาบ เพราะไม่มีเจตนาด่าว่าใครนั่นเอง ครับ
หรือ แม่เป็นห่วงลูก กล่าววาจา ด้วยคำที่ดูว่าหยาบเหมือนจะด่าว่าลูก แต่ด้วยจิตที่หวังดี ไม่ใช่ด้วยโทสะ คำนั้นแม้ฟังดูไม่ไพเราะ แต่จิตไม่หยาบด้วยโทสะ ก็ไม่ใช่คำหยาบ ครับ
ส่วน ปุถุชน ยังมีอกุศลจิตโดยมาก แม้พูดคำที่ดูดี น่ารัก ตามที่ชาวโลกสมมติกันในปัจจุบัน แต่มีเจตนาว่าบุคคลนั้นในขณะที่พูด แต่พูดด้วยคำสวยหรู ไพเราะ ก็ชื่อว่าเป็นคำหยาบ เพราะหยาบด้วยจิตที่หยาบด้วยโทสะมูลจิตที่เจตนาว่าร้ายคนอื่นในขณะนั้น เพราะฉะนั้น จะเป็นคำหยาบหรือไม่ ก็สำคัญที่จิตเป็นสำคัญ สรุปได้ว่า วาจาหยาบเพราะจิตใจหยาบ เนื่องจากเป็นอกุศลจิต แม้จะเป็นวาจาที่ดูไพเราะ แต่เจตนาร้าย มุ่งร้ายต่อผู้อื่น ก็เป็นวาจาหยาบ ครับ
ส่วนการโกหก ไม่ใช่การพูดคำหยาบ เพราะ การโกหก คือ เจตนาพูดคำไม่จริง เพราะฉะนั้นการพูดคำหยาบด้วยเจตนาด่า ก็เป็นอีกขณะจิตหนึ่งที่มุ่งจะด่าเขา แต่หากมีเจตนากล่าวคำไม่จริงในขณะจิตต่อไป ก็เป็นการพูดโกหก ครับ เพราะฉะนั้น ขณะที่กล่าวคำหยาบ เจตนาด่าว่า เป็นวาจาหยาบ ไม่ใช่การพูดโกหก ครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
เป็นความจริงอย่างยิ่งที่ควรที่จะได้น้อมประพฤติในสิ่งที่ถูกต้องดีงาม ทุกที่ทุกสถานการณ์ แต่ธรรรม เกิดขึ้นเป็นไปตามเหตุปัจจัย ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น แต่ละคนเป็นแต่ละหนึ่ง แตกต่างกันตามการสะสม การพูดคำหยาบคาย เป็นเรื่องของอกุศลจิต เพราะอกุศลจิตเกิดขึ้นจึงพูดคำที่ไม่น่าฟังอย่างนั้น แต่อย่างไรก็ตามพระธรรม สำคัญที่การน้อมประพฤติปฏิบัติตาม และ เป็นชีวิตแต่ละคนจริงๆ ดังนั้น ควรที่จะได้พิจารณาว่า ปกติแล้ว โดยทั่วไป ไม่มีใครชอบคำหยาบ เมื่อไม่ชอบก็ไม่ควรที่จะกล่าวคำหยาบกับใครๆ แม้ว่าคนอื่นจะมีความประพฤติเป็นไปอย่างไร ก็ตาม ครับ
…ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
