สารธรรมจากการสนทนาเมืองน่าน 18 ก.พ. 2557

อบรมปัญญาในชีวิตประจำวัน

ท่านอาจารย์สุจินต์ และ สมาชิกชมรมบ้านธัมมะ มศพ. ได้เดินทางไปจังหวัดน่านโดยการเชิญของ ดร.. อนุสรณ์ กุศลวงศ์ ซึ่ง ท่านอาจารย์สุจินต์ ปรารภว่า ขอให้เป็นการไปที่สบายๆ อบรมปัญญา ในชีวิตประจำวัน ไม่ต้องมีรูปแบบ ที่จะต้อง มีการจัดสนทนา หากแต่ว่า การเข้าใจความจริง แม้ไปเที่ยว หรือ สถานที่ใด ก็สามารถเกิดปัญญา เข้าใจความจริงได้ ดังนั้น ขอนำภาพการเที่ยว ของ คณะชมรมบ้านธัมมะและ ท่านอาจารย์สุจินต์ ในการเยือนเมืองน่าน พร้อมๆ กับ ข้อความธรรม ที่เป็นประโยชน์ที่จะแสดงถึง การอบรมปัญญา สามารถเจริญได้ในชีวิตประจำวัน ครับ

ณ สนามบิน จ.น่าน ท่านอาจารย์สุจินต์เดินทางมาถึง

โดยสายการบิน นกแอร์ เวลา เที่ยง วันที่ 18 ก.พ. 2557

การอบรมปัญญา ที่เป็นการเจริญสติปัฏฐาน ที่ถึงความไม่มีเรา ก็เป็นการ

เจริญสติปัฏฐานที่เป็นปกติ ไม่ได้แยกจากชีวิตประจำวัน คือ ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง ทั้งที่เป็นกุศล อกุศลด้วย ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ดังนั้น อกุศลเกิดแล้ว บังคับบัญชาไม่ได้ แต่ หนทางการเจริญปัญญาเพื่อถึงความไม่มีเรา ก็คือ ระลึกรู้ตัว อกุศลที่เกิดขึ้นว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา หากไม่รู้อกุศล ก็จะไม่รู้ทั่วในธรรม เลย ว่าแม้อกุศลก็เป็นธรรมไม่ใช่เรา

การดำเนืนชีวิตเพื่อถึงความไม่มีเรา เริ่มแรกจะยังไม่มีเราไม่ได้ คือ ยังประจักษ์ความไม่มีเรา ด้วยปัญญาทันทีไม่ได้ เพราะปัญญายังน้อย แต่ค่อยๆ สะสมอบรมปัญญาขั้นการฟังไปทีละน้อย จนปัญญาขั้นการฟังมากขึ้น จนสติปัฏฐานเกิด ก็สามารถระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรม ที่เป็นทั้ง กุศล อกุศล และสภาพธรรม อื่นๆ ที่มีจริง เช่น เห็น ได้ยิน คิดนึก ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ก็จะค่อยๆ ละความไม่รู้ และละความเห็นผิด ไปทีละน้อย แต่ยังไม่ทันที คือ ค่อยๆ ละความมีเรา และค่อยๆ รู้ว่า ไม่มีเราทีละน้อย จากสติปัฏฐานทีเกิด เป็นปกติ ที่แทรกเกิดระหว่าง อกุศล ได้ครับ ดังนั้น ไม่ใช่ว่า ไปเที่ยว ฟังเพลงแล้วจะอบรมปัญญา เจริญสติปัฏฐานไม่ได้ และแม้สะสมอกุศล แต่อกุศลก็สะสมอยู่แล้ว แม้ไม่เที่ยว เพราะเกิดเป็นปกติ แต่ที่สำคัญ การสะสมระหว่าง อกุศล และกุศล มีปัญญา เป็นต้น แยกกัน เมื่อปัญญาเจริญถึงที่สุด ก็สามารถละกิเลสที่สะสมมามากเท่าไหร่ก็ตามได้หมดสิ้น

สติย่อมเกิดได้ในที่ทั้งปวง เมื่อปัญญาถึงพร้อม แม้ขณะที่เที่ยวก็มีแต่ธรรม มีได้ยิน มีเสียง มีคิดนึก ทีเป็นกุศล หรือ อกุศลก็ล้วนแล้วแต่เป็นธรรม สติปัฏฐานเกิดได้ว่าเป็นธรรมไม่ใช่เรา ก็ค่อยๆ ละความเป็นเราในขณะที่เที่ยวได้

หนทางที่ถูกต้อง คือ ฟังพระธรรมต่อไป และชีวิตก็ดำเนินไปตามเหตุปัจจัย พร้อมๆ กับสะสมปัญญา สติและปัญญาก็จะเกิดขึ้นเองรู้ความจริงในขณะที่เป็นชีวิตประจำวัน นี่คือ หนทางการถึงความไม่มีเรา

คุณหมอมธุรส อาจารย์คะ แต่บางคนที่เขาไม่ได้มีการสะสมที่จะมีอินทรียสังวร โดยขั้นตัดง่ายๆ แบบที่อาจารย์ได้กล่าวไว้ ทำให้รู้สึกว่า บางครั้งอาจจะเป็นการฝืนความรู้สึกของเขา เหมือนกับว่าเป็นการไม่ใช่เป็นปกติของเขาอย่างนี้คะ

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นแต่ละคน เมื่อเจริญสติปัฏฐานแล้วจะทราบได้ว่า อกุศลทั้งหลายยังเต็มเพียบ เพียงแต่ว่าจะเกิดเมื่อไร มากหรือน้อย เพราะฉะนั้นเป็นผู้ที่ตรงคะ อุชุปฏิปันโน คือ ตรงต่อสภาพธรรมที่ว่า เมื่อสภาพธรรมใดเกิดแล้วเพราะมีปัจจัย แสดงให้เห็นถึงการสะสมของแต่ละบุคคลตามความเป็นจริง เพราะฉะนั้นปัญญาก็สามารถที่จะรู้ได้ว่า ถ้าตราบใดที่ยังไม่รู้แจ้งอริยสัจธรรมดับกิเลสไม่ได้ เพียงแต่อาจจะเบาบาง บางครั้ง บางขณะ แต่ว่ายังมีเชื้อที่จะทำให้กิเลสทุกระดับเกิด

คุณหมอมธุรส อย่างคนที่มีการสะสมที่จะดูหนัง ดูละคร จริงๆ แล้วถ้าสมมติว่าเขาดูหนังดูละครหรือว่าอยู่ในที่ซึ่งไม่ได้เป็นที่เงียบสงบหรือปลีกออกไป จริงๆ มันอยู่ที่ใจไม่ใช่หรือคะ

ท่านอาจารย์ ดูหนัง ดูละคร หนังก็มีหลายประเภท ละครก็มีหลายประเภท คนดูในที่นั้นจะรู้ได้เลยว่า คนที่กำลังดูหนังประเภทไหน กิเลสระดับไหน แล้วคนที่ดูหนังดูละครตามปกติธรรมดา ก็เพราะเหตุว่ายังมีเหตุ ยังมีกิเลสอยู่ แต่ไม่ได้หมายความว่า คนนั้นจะอบรมเจริญปัญญาไม่ได้ ต้องเข้าใจตามความเป็นจริงว่า ถึงไม่ดูหนังดูละครกิเลสก็เต็ม จนกว่าปัญญาจะค่อยๆ รู้ลักษณะของสภาพธรรม

ขอบพระคุณภาพ จาก คุณ เอ็ม วรศักดิ์ และ คุณแอ๊ว ฟองจันทร์ มาณ ที่นี้ ครับ

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ที่เคารพยิ่ง

และ ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่าน ครับ