โมหะ (2)

ในความเป็นจริง อวิชชา หรือ โมหะ ถูกดับหมดสิ้นและรวมทั้งกิเลสอื่นๆ ไม่มีเหลือ เมื่อ

อรหัตมรรคจิตเกิดขึ้น ครับ

อรหัตมรรคเกิดขึ้นประหานกิเลส จากนั้นอรหัตผลเกิดสืบต่อเป็นจิตที่กิเลสดับหมดแล้ว

ต่างกันเพียงขณะจิตเดียวเท่านั้นค่ะ

ขอบพระคุณและขออนุโมทนาครับ

แสดงว่าเหตุของโมหะที่ไม่ได้ประหารด้วยมรรค ๔ น่าจะเป็นโสกะ ปริเทวะ ทุกข์ โทมนัส อุปายาสะ ใช่หรือไม่ครับ ถ้าพิจารณาตามหลักปฏิจจสมุปบาท

เรียนความเห็นที่ 3 ครับ

มรรคที่ ๔ ประหารกิเลสและอวิชชา คือ โมหะหมดสิ้น เพราะ อรหันตมรรคจิต ทำกิจประหารที่ตัวกิเลส แต่ ผลของการประหารกิเลส มีอวิชชาที่เป็นต้นของปฏิจจสมุปบาทก็ทำให้ ละ โสกะ ... อุปายาสด้วย ครับ

เรียนอาจารย์ครับ แสดงว่าในที่สุดทั้งอวิชชาและโสกะ ... อุปายาสะก็ถูกละได้หมด ด้วยมรรคทั้ง ๔

ส่วนความหมายของศัพท์ทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรมน่าจะหมายถึงว่าถูกละโดยตรง ดังนั้นโสกะ ... อุปายาสะ ซึ่งถูกละโดยอ้อมจึงเป็นเนวทัสสเนนนภาวนายปหาตัพพเหตุกธรรม ไม่ทราบว่าผมเข้าใจถูกต้องหรือไม่ครับ

ควรที่จะมีความเข้าใจว่าอวิชชาเป็นมูลราก เป็นหัวหน้าของอกุศลธรรมทั้งหลาย เมื่อดับอวิชชาได้แล้ว กิเลสทั้งหลายก็ถูกดับไปด้วย ไม่เป็นเหตุให้เกิดความเศร้าโศกเสียใจ ไม่ทำให้เกิดในภพใหม่อีกต่อไป ทุกข์ใดๆ ก็ไม่มี ค่ะ

พบคำตอบแล้วครับ

ในพระอภิธรรมเล่ม ๗ ปัฏฐาน ภาคที่ ๓ โมหะที่สหรรคตด้วยอุจธัทจะและวิจิกิจฉา จัดเข้าในหมวด ๓ เพราะไม่มีเหตุ ฯลฯ

ขออนุโมทนาครับ

เหตุข้างต้นหมายถึงสัมปยุตตเหตุได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ

ในโมหมูลจิตมีเพียงโมหะ ดังนั้นจึงไม่มีสัมปยุตตเหตุตัวอื่นเป็นเหตุปัจจัย

แต่ถ้าเป็นโมหะในโลภะ และ โทสะมูลจิต มีสัมปยุตตเหตุตัวอื่นเป็นเหตุปัจจัยจึงเป็นทัสสเนนน และภาวนายปหาตัพพเหตุฯ ได้