สมถภาวนา

ข้อความบางตอนจาการสนทนาธรรมโดยท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์..

ถ้าเป็นความสงบจะต้องประกอบด้วยปัญญา ถ้าเป็นการอบรมเจริญสมถภาวนา ขณะใดที่กุศลจิตเกิดขณะนั้นสงบ เพราะฉะนั้นการที่จะรู้ได้คือสติสัมปชัญญะเกิดและพิจารณา สภาพลักษณะชองจิตว่าในขณะนั้นสงบเพราะอะไร หรือเพียงแต่ตั้งมั่นชั่วคราวแล้วก็ไม่ฟุ้งซ่านเท่านั้น แต่ไม่ใช่ลักษณะของกุศลจิตซึ่งสงบ ผู้ที่เจริญสมถภาวนาต้องรู้ลักษณะของนิวรณธรรมซึ่งเป็นอกุศล มิฉะนั้นแล้ววิตกเจตสิก วิจารเจตสิก ก็ไม่ได้กระทำกิจที่จะละนิวรณธรรมเหล่านั้น แต่เพราะฉะนั้นสติสัมปชัญญะของผู้อบรมเจริญสมถภาวนา ต้องเป็นผู้ที่ประกอบด้วยปํญญาจึงจะรู้ขณะจิตที่เป็นอกุศล แล้วจึงรู้ว่าที่จะสงบเพราะ วิตก วิจาร เจ. ระลึกอย่างไร มนสิการอย่างไร จิตจึงสงบ ไม่ใช่เพียงแต่ให้จิตตั้งมั่นเท่านั้น ด้วยความไม่รู้ ด้วยการปราศจากปัญญา เช่นผู้ที่กำลังฟุ้งซ่านแล้วอยากสงบก็เลยท่อง สี่งหนึ่งสี่งใดก็ได้ คำไหนก็ได้