อายุบวร...ศรีลังกา [2]

พระราชประวัติของพระเจ้าอโศกมหาราช

ได้อ่านอรรถกถา พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ปฐมภาค มีเรื่องเกี่ยวกับพระราชประวัติของ

พระเจ้าอโศกมหาราช ประวัติเกาะลังกาเกี่ยวกับพระพุทธเจ้า และการตั้งมั่นพระพุทธ

ศาสนาในเกาะลังกา ซึ่งยาวมาก ประมาณ ๖๐ หน้ากระดาษ A4 พยายามใช้วิชาย่อ

ความที่เคยเรียนมาแต่เด็ก แต่ไม่ทราบว่าจะได้ผลอย่างไร เพราะการย่อความคือนำใจ

ความที่คิดว่าสำคัญมาเขียนใหม่ ซึ่งความคิดว่าสิ่งใดสำคัญของแต่ละบุคคลนั้นก็แตก

ต่างกันตามการสะสม ดังนั้น ถ้าต้องการความละเอียดถูกต้องทั้งหมด ก็ควรอ่านจาก

อรรถกถาเอง

ก่อนจะเล่าถึงประวัติของเกาะลังกาที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า อรรถกถาก็ได้เล่าถึง

ชีวิตของพระเจ้าอโศกอย่างละเอียด ซึ่งพอจะสรุปย่อๆ ได้ว่า ท่านเป็นโอรสองค์หนึ่งใน

บรรดาโอรส ๑๐๑ พระองค์ของพระเจ้าพินทุสารแห่งเมืองปาฏลีบุตร ขณะที่ท่านเป็น

อุปราชไปครองเมืองอุชเชนีนั้น พระบิดาประชวรหนัก ท่าานจึงเดินทางกลับมาเมือง

ปาฏลีบุตร และสำเร็จโทษโอรสเหล่านั้นทั้งหมด ยกเว้นเจ้าติสสกุมาร ผู้เป็นอนุชาร่วม

มารดาองค์เดียว และเมื่อ พ.ศ. ๒๑๘ ก็ได้อภิเษกตนเองเป็นเอกราชในชมพูทวีปทั้ง

หมด ทรงมีอานุภาพแผ่ไปทั่วทั้งทวีป และทรงแต่งตั้งให้เจ้าติสสกุมารเป็นอุปราช

เดิมพระเจ้าพินทุสารพระบิดาของพระองค์นับถือพราหมณ์ ได้นิมนต์พราหมณ์มาฉัน

อาหารในพระราชวังจำนวนมาก พระเจ้าอโศกเห็นข้อวัตรปฏิบัติของพราหมณ์เหล่านั้น

แล้วไม่เลื่อมใส เมื่อท่านทอดพระเนตรเห็นนิโครธสามเณร (ซึ่งก็คือโอรสของพี่ชายคน

โตของท่านนั่นเอง ที่พระมารดาของสามเณรหนีภัยออกจากวัง และไปคลอดสามเณร

ที่ต้นไทร พร้อมทั้งได้รับการเลี้ยงดูจากหัวหน้าคนจัณฑาลจนอายุได้ ๗ ขวบ ท่านพระ

โมคคลีบุตรติสสเถระบวชให้ และบรรลุอรหันต์ในวันที่บวชนั่นเอง) ก็เกิดความเลื่อมใส

นิมนต์ให้ฉันอาหาร และต่อมาพระเจ้าอโศกก็มีศรัทธาในพระพุทธศาสนาอย่างแรงกล้า

เมื่อได้ทราบว่า พระธรรมที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงแล้ว ว่าโดยองค์ มีองค์ ๙ ว่าโดย

ขันธ์ มี ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ ก็โปรดให้สร้างวิหาร ๘๔,๐๐๐ หลัง ในพระนคร

๘๔,๐๐๐ นคร และได้ทะนุบำรุงพระภิกษุสงฆ์จำนวนประมาณหกแสนรูปด้วยปัจจัยสี่

เมื่อท่านได้ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนามากเช่นนี้ ท่านก็อยากทราบว่า ท่านเป็นทายาท

ของพระศาสนาหรือยัง เมื่อท่านพระโมคคลีบุตรติสสเถระทูลท่านว่า จะเป็นทายาท

ของพระศาสนาเมื่อให้บุตรของตนบวช ท่านจึงให้โอรสและธิดาบวช คือท่านพระ

มหินทร์และพระนางสังฆมิตตาบวช ซึ่งก็บรรลุอรหันต์พร้อมกับปฏิสัมภิทาในวันบวชนั่น

เอง

เมื่อพวกเดียรถีย์เดือดร้อนเนื่องจากขาดแคลนปัจจัยสี่เพราะขาดคนอุปถัมภ์ จึงปลอม

ตัวมาบวชกันมาก จนพระสงฆ์ที่แท้จริงไม่ร่วมทำอุโบสถเป็นเวลานานถึง ๗ ปี พระ

ภิกษุถวายพระพรพระราชาให้ทรงทราบ จึงทรงสั่งให้อำมาตย์ไปแก้ปัญหา ซึ่งอำมาตย์

ใช้วิธีตัดศีรษะพระสงฆ์ที่ไม่ร่วมลงอุโบสถ จนท่านพระติสสเถระ (อนุชาของพระเจ้า

อโศก ที่ได้ออกบวชขณะที่เป็นอุปราช พร้อมกับญาติทั้งหลายเป็นจำนวนมาก เมื่อพระ

ราชาครองราชย์ได้ ๔ ปี) ได้กันพระภิกษุอื่นๆ ไม่ให้ถูกอำมาตย์ตัดศีรษะ อำมาตย์ก็ไม่

กล้า เพราะท่านพระติสสเถระเคยเป็นอุปราช

เมื่อพระเจ้าอโศกทรงทราบเรื่อง จึงได้ทรงชำระเสี้ยนหนามของพระพุทธศาสนา โดย

ทรงเป็นองค์อุปถัมภ์ในการทำสังคายนาครั้งที่ ๓ ในปี พ.ศ. ๒๓๕ ที่วัดอโศการาม

เมืองปาฏลีบุตร โดยท่านพระโมคคลีบุตรติสสเถระเป็นประธาน ได้เลือกพระภิกษุ

อรหันต์ ทรงพระไตรปิฎก แตกฉานในปฏิสัมภิทา ๑,๐๐๐ รูป เป็นผู้ร่วมสังคายนา ซึ่ง

ทำอยู่ ๙ เดือน จึงสำเร็จ

จะเห็นว่าพระเจ้าอโศกมหาราชนั้นเป็นผู้มีคุณที่ยิ่งใหญ่ต่อพุทธศาสนิกชน ถ้าพระองค์

ไม่ทรงเข้มแข็งที่จะกำจัดพวกเดียรถีย์ที่ปลอมตัวเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนา เพื่อ

ต้องการลาภสักการะ ทำให้พระธรรมคำสอนแปดเปื้อนด้วยความเห็นผิดตั้งแต่เมื่อ ๒๐๐

กว่าปีหลังพุทธปรินิพพาน มาถึงสมัยเราในบัดนี้ ๒,๕๐๐ กว่าปี เนื้อแท้ของพระธรรมก็

คงจะเลือนหายไป

ขอกราบอนุโมทนาในกุศลที่ยิ่งใหญ่ของพระเจ้าอโศกมหาราช พระองค์คงจะถึงที่

สุดแห่งทุกข์ในอนาคตอันใกล้อย่างแน่นอน