มัจฉราชจริยา

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย จริยาปิฎก เล่ม ๙ ภาค ๓ - หน้าที่ 481

ข้อความบางตอนจาก มัจฉราชจริยา

ว่าด้วยจริยาวัตรของพระยาปลา

เราคิดแล้ว ได้เห็นความสัตย์อัน

เป็นอรรถเป็นธรรมว่า เป็นที่พึ่งของหมู่ญาติ

ได้ เราตั้งอยู่ในความสัตย์แล้ว จะเปลื้อง

ความพินาศใหญ่ของหมู่ญาตินั้นได้ เรานึกถึง

ธรรมของสัตบุรุษ คิดถึงการไม่เบียดเบียน

สัตว์ อันตั้งอยู่ในเที่ยงแท้ในโลก ซึ่งเป็น

ประโยชน์อย่างยิ่งได้ แล้วได้กระทำสัจกิริยา

ว่า ตั้งแต่เราระลึกตนได้ ตั้งแต่เรารู้ความมา

จนถึงบัดนี้ เราไม่รู้สึกว่าแกล้งเบียดเบียน

สัตว์แม้ตัวหนึ่งให้ได้รับความลำบากเลย ด้วย

สัจวาจานี้ ขอเมฆจงยังฝนให้ตกห่าใหญ่

แน่ะเมฆ ท่านจงเปล่งสายฟ้าคำรามให้ฝนตก

จงทำขุมทรัพย์ของกาให้พินาศไป ท่านจงยัง

กาให้เดือดร้อนด้วยความโศก จงปลดเปลื้อง

ฝูงปลาจากความโศก พร้อมกับเมื่อเราทำ

สัจกิริยา เมฆส่งเสียงสนั่นครั่นครื้น ยังฝน

ให้ตกครู่เดียว ก็เต็มเปี่ยมทั้งที่ดอนและที่ลุ่ม

ครั้นเราทำความเพียรอย่างสูงสุด อันเป็นความ

สัตย์อย่างประเสริฐเห็นปานนี้แล้วอาศัยกำลัง

อานุภาพความสัตย์ จึงยังฝนให้ตกห่าใหญ่

ผู้เสมอด้วยความสัตย์ของเราไม่มี นี้เป็นสัจ-

บารมีของเราฉะนี้แล

จบ มัจฉราชจริยาที่ ๑๐

แล้วเรียกปัชชุนนเทวราชดุจบังคับคนรับใช้ของ

ตนอีกว่า :-

แน่ะปัชชุนนะ ท่านจงเปล่งสายฟ้าคำราม

ให้ฝนตก จงทำขุมทรัพย์ของกาให้พินาศไป

ท่านจงยังกาให้เดือดร้อน ด้วยความโศก

จงปลดเปลื้องฝูงปลาจากความโศก.

ในบทเหล่านั้น บทว่า อภิตฺถนย ปชฺชุนฺน ความว่า เมฆท่าน

เรียกว่า ปัชชุนนะ ก็พระยาปลานี้เรียกวัสสวลาหกเทวราช ที่ได้ชื่อด้วย

อำนาจแห่งเมฆ.