การชำระหนี้สงฆ์คืออะไร
พอดีมีคำถามหนึ่งที่เคยได้ยิน เลยอยากเรียนถามท่านอาจารย์ประจำมูลนิธิฯ ว่า
๑. การชำระหนี้สงฆ์คืออะไร มีกล่าวไว้ในพระไตรปิฎกหรือไม่ครับ
๒. ถ้ามี แล้วใครที่ต้องชำระหนี้สงฆ์
โดยทั่วไปผู้ที่จะมีหน้าที่ชำระหนี้ หมายถึง ผู้นั้นได้ทำการกู้ยืม เพราะมีการกู้ยืม มีหนี้จึงมีการชำระหนี้ ในทางธรรมก็เช่นเดียวกัน ถ้าเราไม่ได้ทำการกู้ยืมของสงฆ์ กิจคือ การชำระหนี้สงฆ์ก็ไม่มี เพราะไม่มีข้อความนี้ในพระไตรปิฎก อรรถกถาและฎีกา แต่การทำบุญถวายทานแก่พระภิกษุสงฆ์สาวกของพระพุทธเจ้า เพื่อบูชาพระสังฆรัตนะ ไม่ใช่การชำระหนี้ครับ
ขอโอกาสร่วมสนทนาครับ
ของสงฆ์ในภาษาบาลีท่านใช้คำว่า "สงฺฆภณฺฑ"
ภิกษุที่หยิบ ยืม แอบใช้ ของสงฆ์ก็ดี ของชาวบ้านก็ดี ไปแล้วทำเสียหาย เป็นต้น ไปบอกเขาแล้วเค้าไม่ยอมให้อภัย เรียกร้องค่าเสียหาย อย่างนี้เรียกว่า "เป็นสินใช้ (หนึ้) " ขออธิบายว่า ทรัพย์สินที่ต้องนำไปชดใช้คืนจนครบจำนวน ในภาษาบาลีใช้คำว่า "คีวา"
ถ้าไปทำของสงฆ์เสียหายทั้งที่รู้ ก็เป็นหนี้สงฆ์ ไม่ว่าจะพระหรือโยม.ถ้าคิดแกล้งจะไม่ชดใช้ ก็เป็นโทษ. ถ้าเป็นพระภิกษุ ของนั้นมีมูลค่า เกิน ๕ มาสก เป็นปาราชิกด้วยทุติยปาราชิกสิกขาบท, สำหรับคฤหัสถ์ ก็เตรียมตัวไปอบาย. คำอธิบายเพิ่มเติม พึงดูใน อรรถกถาทุติยปาราชิกสิกขาบท ค้นคำว่า "สินใช้" ในวินยสังคหอรรถกถา ก็ได้ (อนึ่ง ไม่ใช่คีวาที่แปลว่า คอ ท่านว่า "คีวาย กุณฺฑ-ทณฺฑก-พนฺธน - คีวา ศัพท์ใช้ในอรรถ คอ ทัณฑกรรม และภาระผูกพันธ์" ในที่นี้หมายถึง ทัณฑกรรม ที่ผูกพัน ต้องชดใช้ครับ)
ขอบพระคุณสำหรับโอกาสครับ
สรุปว่า ถ้าทำของของสงฆ์เสียหาย แสดงว่า คนนั้นเป็นหนี้สงฆ์หรือคะ ของที่เสียหายเช่นอะไรบ้างคะ และชำระหนี้อย่างไรคะ ผู้รู้หรือผู้ร่วมสนทนาช่วยบอกหน่อยเถอะค่ะ
ขอบพระคุณค่ะ
ตัวอย่างการทำของสงฆ์เสียหาย เช่น เราไปยืม เสื่อ ถ้วย ชาม ที่วัดมาจัดงานทำบุญเลี้ยงพระที่บ้าน ของที่ยืมมาเกิดแตกหรือชำรุด เราก็ชดใช้โดยซื้อของใหม่แทนของที่แตกไปก็เท่านั้น ไม่ใช่ว่าต้องมีพิธีกรรมอะไรเลยครับ
น่าจะเป็นดังความเห็นที่ 7 กล่าวมา เพราะถ้ามีการชำระหนี้ด้วยเงิน พระท่านก็รับเงินไม่ได้อยู่แล้ว เพียงซื้อของใหม่ไปทดแทนของเก่าก็น่าจะสิ้นเรื่อง
ขอบพระคุณค่ะ
สาธุ ครับ
จริงๆ น่านำเรื่องของสูจิโลมยักษ์มาแสดงด้วยครับ.
อนุโมทนาล่วงหน้า ครับ.
