วิริยบารมี
อังคุตตรนิกาย ติกกนิบาต
อาตัปปสูตร
[๔๘๙] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย ความเพียรพึงกระทำโดยสถาน ๓ สถาน ๓ คืออะไร คือความเพียรพึงกระทำเพื่อยังธรรมที่เป็นบาปอกุศลอันยังไม่เกิดขึ้นไม่ให้เกิดขึ้น ๑ เพื่อยังธรรมที่เป็นกุศลอันยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น ๑ เพื่ออดกลั้นซึ่งเวทนาที่เกิดในกายอันเป็นทุกข์ กล้าแข็ง เผ็ดร้อน ขมขื่น ไม่เจริญใจ พอจะคร่าชีวิตได้ ๑
ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อภิกษุกระทำความเพียร เพื่อยังธรรมที่เป็นบาปอกุศลที่ยังไม่เกิดมิให้เกิดขึ้น เพื่อยังธรรมที่เป็นกุศลอันยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น เพื่ออดกลั้นซึ่งเวทนาที่ เกิดในกายอันเป็นทุกข์ กล้าแข็ง เผ็ดร้อน ขมขื่น ไม่เจริญใจ พอจะคร่าชีวิตได้ภิกษุ นี้ เราเรียกว่าเป็นผู้มีความเพียร มีปัญญา มีสติ เพื่อทำที่สุดทุกข์โดยชอบ แม้ข้อความสั้นมาก แต่ก็ทำให้ระลึกได้ถึงความเพียรที่พึงกระทำโดยสถาน ๓ ซึ่งจะต้องเพิ่มขันติความอดทนขึ้น
ข้อความบางตอน จาก หนังสือ บารมีในชีวิตประจำวัน โดย สุจินต์ บริหารวนเขตต์
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ความเพียร (วิริยเจตสิก) เป็นสภาพธรรมที่มีจริง เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับไปเกิดร่วมกับจิตเกือบทุกประเภท เป็นปกิณณกเจตสิก (เกิดร่วมกับจิตได้ทุกชาติ) เช่นในขณะที่ฟังพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวัน แล้วมีความเข้าใจค่อยๆ เจริญขึ้นไปตามลำดับ ขณะเจริญกุศลประการต่างๆ ขณะที่สติปัฏฐานเกิดระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริง เป็นต้น ก็มีความเพียรเกิดร่วมด้วย หรือแม้กระทั่งขณะที่อกุศลจิตเกิด เวลาโกรธ ไม่พอใจ ขุ่นเคืองใจ หรือ ขณะที่ติดข้องยินดีพอใจ ก็มีความเพียรเกิดร่วมด้วย ดังนั้น ความเพียรใดๆ ก็ตาม ถ้าหากว่าเมื่อเพียรไปแล้วเป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของอกุศล ทำให้กุศลธรรมเสื่อมไป ความเพียรนั้นไม่ควรเริ่มตั้ง ไม่ควรประกอบ ในทางตรงกันข้าม ความเพียรใดๆ ถ้าหากว่าเมื่อเพียรไปแล้ว เป็นไปเพื่อความเจริญขึ้นของกุศลธรรม ทำให้อกุศลธรรมเสื่อมไป ความเพียรนั้น ควรเริ่ม ควรประกอบ สำหรับในชีวิตประจำวัน ความเพียรที่เป็นไปกับการศึกษาพระธรรม ฟังพระธรรม อบรมเจริญปัญญา เพื่อขัดเกลากิเลสในชีวิตประจำวันเป็นความเพียรที่ควรประกอบ ควรอบรมให้มีขึ้น ครับ
...ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...
เชิญคลิกอ่านข้อความโดยตรงจากพระไตรปิฎกในเรื่องอาตัปปสูตรได้ที่...
[เล่มที่ 34] พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๓ - หน้าที่ 208
ขออนุโมทนาค่ะ
ขอขอบคุณในความอนุเคราะห์ของเพื่อนธรรมนะคะ
อนุโมทนาค่ะ
สาธุ
จากลิงค์ อาตัปปสูตร ในความเห็นที่ 1 ของพี่เมตตา ผมเข้าใจว่า ความเพียรสถานที่ 1 ในกระทู้น่าจะเป็น ความเพียรพึงกระทำเพื่อยังธรรมที่เป็น บาปอกุศลอันยังไม่เกิดมิให้เกิดขึ้น
ขออนุโมทนาคุณสุวิทย์นะคะ พิมพ์ตกไปค่ะ หาทางแก้ไขอยู่นะคะ
ขอบพระคุณที่กรุณาแก้ไข ให้ถูกต้องค่ะ
พี่เมตตาได้ช่วยแก้ไขเพิ่มเติมให้คุณ opanayigo แล้ว
ขออนุโมทนาพี่เมตตาครับ
ขอพระสัทธรรมอันงดงาม บังเกิดแต่ดอกบัว คือพระโอษฐ์ของพระสัมพุทธเจ้า ผู้เป็นที่พึ่งของสรรพสัตว์ ทำให้ใจของท่านทั้งหลายเบิกบาน
