แก้ความโกรธด้วยความเข้าใจธรรม

สุรีย์   ก็เป็นคำถามสืบเนื่องว่า  ถ้าฆ่าความโกรธเสียได้ย่อมไม่เศร้าโศก ความโกรธก็คือโทสเจตสิกที่เขาจะปรุงแต่งจิต ตัวตรงข้ามคืออโทสะ ก็คือเมตตา อยากจะให้ท่านอาจารย์สุจินต์พูดเรื่องเมตตาสักนิดว่า ถ้าขณะที่เราโกรธแล้ว ถ้าเรามีโยนิโสมนสิการ ใช่หรือเปล่าไม่ทราบ ดิฉันขออนุญาตพูดก่อนแล้วกัน แล้วก็มีเมตตา จะมีความสุขอย่างไรคะ

ส.   คือว่าโดยมากบางคนจะขอธรรมฝ่ายตรงข้าม คล้ายๆกับว่าจะได้ใช้ เวลาความโกรธเกิดขึ้น จะใช้อะไรแก้ หรืออะไรอย่างนี้ แต่ตามความจริงทั้งหมดเป็นเรื่องของปัญญา ความเห็นถูกในสภาพธรรมตามความเป็นจริง  ถ้าเรามีความเห็นที่ไม่ตรงกับสภาพธรรม เพราะมีอวิชชา เราจะเห็นถูกไม่ได้เลย  แต่ถ้าเรามีอวิชชาน้อยลง มีความเข้าใจธรรมเพิ่มขึ้น แล้วก็เป็นปัจจัยให้สติมีการระลึกได้จากการฟังธรรม แล้วก็เข้าใจธรรม  เวลาความโกรธเกิดขึ้น ถ้าสติเกิดหลังจากนั้นก็เป็นกุศล แต่ว่าไม่มีใครจะไปทำ

สุรีย์   หมายความว่า ถ้าหากว่า แทนที่จะโกรธ ถ้าเผื่อเรามีเมตตามันมีความสุข

ส.   ถ้าเรามี แต่จะมีหรือไม่มี แล้วแต่ว่ามีปัจจัยที่เมตตาจะเกิดไหม

สุรีย์   ถ้าเผื่อมีปัจจัยที่ไม่ให้เกิดแล้ว จะมีความสุขอย่างไร

ส.   ถ้ามีเมตตาเกิดก็เป็นกุศล คือ ไม่โกรธ โกรธกับเมตตาจะเกิดพร้อมกันไม่ได้เลย