อกุศลจิตมีหลายประเภท
อ.วิชัย ในส่วนของโลภมูลจิตที่ต่างออกเป็นหลายประเภท ฉะนั้นถ้าพิจารณาว่าจิตแต่ละขณะเป็นสภาพธรรมที่ปรุงแต่งจึงเกิดขึ้นเรียกว่าสังขตธรรมๆ หมายถึงว่าปรุงแต่งแล้ว แต่ว่าสังขารธรรมหมายถึงว่ามีเหตุปัจจัยปรุงแต่งให้เกิดขึ้น ฉะนั้นการเกิดขึ้นของโลภมูลจิตก็มีธรรมที่เกิดร่วมด้วยเป็นปัจจัยต่างๆ ฉะนั้นธรรมที่เกิดร่วมด้วยเรียกว่าเจตสิก แต่ว่าเจตสิกนั้นก็มีหลายประเภท ในส่วนที่เป็นอกุศลเจตสิก ถ้ากล่าวถึงอกุศลเจตสิกแล้ว ในส่วนที่เป็นโลภเจตสิก ในส่วนของโลภเจตสิกก็จะมีธรรมที่เกิดร่วมกันกับโลภเจตสิกด้วยที่เป็นทิฏฐิหรือว่ามานะ แต่ว่าเมื่อทิฏฐิเจตสิกเกิดขึ้น ขณะนั้นจะไม่มีมานะเจตสิกเกิดร่วมด้วย หรือว่าถ้ามานะเจตสิกเกิดขึ้นก็จะไม่ทิฏฐิเจตสิกเกิดร่วมด้วยแต่ว่าการเกิดขึ้นของโลภมูลจิตแน่นอนย่อมไม่มีโทสเจตสิกเกิดร่วมด้วยใช่ไหม แต่ว่าการเกิดขึ้นทุกครั้งของอกุศลจิตก็ต้องมีโมหเจตสิกเกิดร่วมด้วยที่ว่าเป็นกลุ่มของโมหะจะมีโมหะ อหิริกะ อโนตตัปปะ และอุทธัจจะ ส่วนวิจิกิจฉาเจตสิกก็จะไม่เกิดร่วมกันกับโลภมูลจิต แต่จะเกิดร่วมกันกับโมหมูลจิตที่เป็นวิจิกิจฉาสัมปยุตต์ ส่วนถีนมิทธะบางคราวก็เกิดร่วมกับโลภะก็ได้ บางคราวก็ไม่เกิดร่วมกับโลภะก็ได้
ที่มา ...