คบบุคคล แต่ไม่คบความเห็นผิดของคนนั้น

กฤษณา   ทีนี้เกี่ยวกับการคบหาสมาคมกับบุคคลผู้ที่มีทิฏฐิวิบัติ ถ้าหากว่าเราเองก็ดี หรือว่าญาติพี่น้องเพื่อนฝูงคนรู้จักของเราก็ดี คบหาสมาคมกับผู้ที่มีทิฏฐิวิบัติ ถลำตัวเข้าไปคบหาสมาคมไปคลุกคลีกับเขาแล้ว การที่จะถอนตัวออกมาจะมีแนวทางอย่างไรบ้าง อาจารย์คะ

สมพร เราจะช่วยคนอื่นได้ ก็เฉพาะคนที่เขามีความเห็น ยังไม่มีทิฏฐิอิย่างมั่นคง ถ้าหากว่าคนนั้นมีความเห็นอย่างมั่นคงแล้ว ยากครับ ช่วยไม่ได้

ส.   คุณกฤษณาคงจะหมายความว่า  การเสพที่นี่ ไม่ใช่หมายความแต่เฉพาะการคบหาสมาคม เช่น คบกับความเห็น คือ เรามีเพื่อนเยอะ มีญาติพี่น้องมาก แล้วก็ต่างคนก็มีความเห็นต่างๆกัน แต่ละคนมีความเห็น เพราะฉะนั้นการเสพที่นี่หมายความว่า คบกับความเห็น ไม่ใช่คบกับบุคคล บุคคลต้องคบอยู่แล้ว เพราะเหตุว่าเป็นญาติบ้าง พี่น้องมิตรสหายบ้าง เราจะเลิกคบเขาบอกว่าคนนี้เป็นมิจฉาทิฏฐิ คนนั้นเข้าใจผิดหรืออะไร เราจะไม่มีใครเลย เพราะว่าแต่ละคนอาจจะมีความเห็นที่ผิดๆคนละเล็กคนละน้อย เพราะฉะนั้นที่นี่คงจะหมายความถึงคบความเห็น เพราะเหตุว่าแต่ละคน มีความเห็นอย่างมีเพื่อน ๑๐ คน แล้วแต่ละคนก็มีความเห็น ๑๐ อย่าง เราจะคบกับความเห็นไหน เราก็ต้องเป็นผู้พิจารณาด้วยความแยบคายว่า เราจะคบกับความเห็นไหน อันนี้มีเหตุผล อันนั้นไม่มีเหตุผล แม้ว่าเราจะอยู่กับ สมมติว่าอยู่โรงเรียนที่ไม่ได้นับถือพุทธศาสนามาตั้งแต่เด็ก ก็แวดล้อมไปด้วยพระคัมภีร์และคำอธิษฐานต่างๆ หรืออะไรต่างๆ แต่เราก็ไม่คบกับความเห็นนั้นได้ ทั้งๆที่เราอยู่ในกลุ่มนั้น

เพราะฉะนั้นคบที่นี่ไม่ได้หมายความว่าคบบุคคล แต่เป็นผู้ระวังที่จะคบความเห็นที่ถูกต้อง จากใคร แล้วแต่ จะเป็นโรงเรียน หรือมิตรสหาย หรือเพื่อนฝูงก็ตามแต่ เพราะว่าจริงๆแล้วก็มีเรื่องจริงๆ ตอนที่คุณพ่อป่วยหนักไม่สบาย น้องคนหนึ่งก็เจ้าพิธีรีตอง ก็ไปหาคาถาอะไรก็ไม่ทราบ จากใครก็ไม่รู้สึก ซึ่งเชื่อเหลือเกินว่า คนนั้นสามารถที่จะรักษาได้  แล้วก็บอกว่าให้ไปจุดธูปข้างนอกห้อง ตอนกี่ทุ่มกี่ยามก็ไม่ทราบ แล้วให้ไปนั่งอ่านคาถามืดๆ น้องดิฉันคนหนึ่งไปเฝ้าคุณพ่อ ๒ คนต่อคืน ก็ออกไปคนนั้นนั่งอ่านไปก็หัวเราะไป ก็เป็นเรื่องที่ต้องน่าหัวเราะ แต่ว่าเขาให้ทำก็ทำ แต่ว่าแสดงให้เห็นว่า เราทำเพราะอะไร แต่เราไม่เสพความเห็นผิดอันนั้น ต่อให้ใครจะทำอะไร หรือชักชวนจะทำอะไรก็ตาม เราไม่ได้มีความเชื่อไปด้วย แต่เพื่อให้คนนั้นที่ให้เราทำอย่างนั้นสบายใจ แต่ดิฉันไม่ใช่เป็นคนทำ แต่ไปด้วยกัน ๒ คนข้างนอกห้อง แล้วน้องก็อ่าน อ่านไปแล้วก็หัวเราะไป เราก็หัวเราะกัน แล้วก็กลับเข้าห้อง

ชวลิต แสดงว่าใจไม่ได้น้อมตาม

ส.   นี่ก็แสดงให้เห็น นี่คือการคบ คบความเห็น คบความคิดเห็นซึ่งอาจจะแวดล้อมตัวเราตลอดเวลา เพราะจริงๆแล้วแต่ละคนอยู่ในโลกของตัวเอง เพราะฉะนั้น มีความเห็นต่างๆ ซึ่งมาจากบุคคลต่างๆ แต่เราสามารถจะเลือกได้โดยที่ว่า เรายังต้องคบเขา แต่ไม่คบความคิดเห็นที่ผิด

กฤษณา   เพราะฉะนั้นก็หมายความว่าเราจะคบกับใครก็ตาม แต่เราจะต้องมีความเป็นตัวของตัวเองที่จะต้องมีความเชื่อ

ส.   พิจารณาให้ถูกต้อง

กฤษณา   พิจารณาให้ถูกต้องที่จะเชื่อในสิ่งที่เป็นเหตุผล ขอบพระคุณ