ภวังคจิตแทรกคั่นระหว่างวิถีจิต
คุณหญิงชวนชม จุติจิตเกิด แล้วก็ปฏิสนธิ แล้วก็มีภวังคจิต ในภวังคจิต มี ๓ ขณะ
ท่านอาจารย์
เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะเป็นปฏิสนธิจิตก็มี ๓ ขณะ ภวังคจิตก็มี ๓ ขณะ จักขุวิญญาณจิตก็มี ๓ ขณะ จิตในภพไหนภูมิไหนทั้งสิ้น ขณะที่ย่อยกว่าขณะหนึ่งก็คือ อุปาทขณะ ฐีติขณะ ภังคขณะ แต่ไม่ได้หมายความว่าจะมี ๓ ดวงเล็กๆ อยู่ในดวงใหญ่ๆ ทำเป็นรูปกลมๆ เล็กๆ ๓ วงอยู่ในวงใหญ่ ไม่ใช่อย่างนั้น เพียงแต่ให้ทราบว่า อายุของจิตที่ว่าสั้น ก็ยังสามารถที่จะซอยแบ่งแยกความต่างกันเป็น ขณะเกิดไม่ใช่ขณะดับ ไม่ใช่ขณะที่ตั้งอยู่
เพราะฉะนั้นในขณะที่เกิดก็ยังเป็นจิตนี้เอง ดวงเดียว สั้นมาก ขณะเดียวนั่นเอง แต่ขณะที่เกิดไม่ใช่ขณะที่ดับ
นี่คือการแสดงพระธรรมด้วยพระปัญญาคุณของพระผู้มีพระภาค ซึ่งสิ่งที่ดับเร็วเหลือเกิน ก็ยังแสดงความต่างของขณะย่อยว่า ขณะที่เกิดไม่ใช่ขณะที่ดับ ไม่ใช่ขณะที่ตั้งอยู่ แล้วต่อไปก็จะมีความละเอียดถึงกับว่า รูปใดเกิดในอุปาทขณะ หรือรูปใดเกิดใน ฐีติขณะ รูปใดเกิดในภังคขณะ ที่ในจิตดวงหนึ่งจะมีอดีตภวังค์ ภวังคจลนะ ภวังคุปเฉท ในจิตดวงหนึ่งนี่ไม่มี
ระหว่างที่จิตไม่มีการเห็น ไม่ได้ยิน ไม่ได้กลิ่น ไม่ลิ้มรส ไม่รู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย ไม่คิดนึก แม้แต่ฝันก็ไม่มี ขณะนั้นต้องเป็นภวังคจิต เพราะเหตุว่าภวังคจิตหมายความถึงจิตซึ่งดำรงภพชาติความเป็นบุคคลนั้น จนกว่าจะจุติ จนกว่าจะตาย แต่ระหว่างที่ยังไม่ตาย ทุกคนก็จะต้องมีการเห็น การได้ยิน คั่นแทรกภวังคจิต
ก่อนได้ยินจิตเป็นอะไร คะ
ตอบ เป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ตอบ ก่อนเห็นเป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ตอบ เป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ตอบ เป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ตอบ เป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ตอบ เป็นภวังคจิต
ท่านอาจารย์
ผู้ฟัง
ท่านอาจารย์