สิ่งที่ปรากฎเป็นเพียงธาตุ


    อ.ธิดารัตน์ ถ้าสติปัฏฐานไม่เกิด สภาพธรรมซึ่งยึดรูปหรือจะเป็นเวทนา สัญญาต่างๆ ว่าเป็นตัวตน แต่เมื่อสติระลึกรู้ก็จะละความเป็นตัวตนนั้น ทำให้เริ่มเข้าใจสักกายทิฏฐิได้ดีขึ้นในลักษณะนี้หรือไม่

    ท่านอาจารย์ ขณะนี้เห็น เห็นใครมากมาย ใช่ไหม แล้วเป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏทางตาหรือยัง นี่คือเริ่ม จะค่อยๆ มีความมั่นคง ฟังธรรมมาแล้วว่า รูปก็มีตั้ง ๒๘ แล้วก็รูปเดียวที่จะปรากฏทางตาได้ก็ขณะนี้ และจะปรากฏได้ก็ต่อเมื่อกระทบกับจักขุปสาทด้วย ถ้าไม่กระทบกับจักขุปสาทก็ไม่มีทางที่จะปรากฏได้ แม้ว่ารูปนี้มี คนตาบอดไม่มีทางที่จะเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตาเลย แต่คนที่มีจักขุปสาทถ้านอนหลับก็ไม่ปรากฏอีกเหมือนกัน เพราะฉะนั้นก็ต้องอาศัยปัจจัยที่จะทำให้สิ่งนี้ปรากฏทางตาในขณะนี้ แล้วเข้าใจอย่างนี้หรือไม่ว่า ขณะนี้สิ่งที่กำลังปรากฏก็เป็นธาตุเป็นสิ่งที่มีจริงเปลี่ยนลักษณะไม่ได้ จะเปลี่ยนสิ่งที่ปรากฏทางตานี้ให้เป็นหอมหรือให้เป็นเปรี้ยวไม่ได้ ลักษณะนี้ก็คือปรากฏทางตา ปรากฏเมื่อไร ชาติก่อนแสนโกฏิกัปป์ บนสวรรค์หรือรูปพรหมหรือที่ไหนก็ตาม สิ่งนี้ก็จะปรากฏอย่างนี้ คือเป็นเพียงสิ่งที่แค่ปรากฏว่าเป็นอย่างนี้ นี่คือการเข้าใจความจริง ถ้าตราบใดที่เรายังไม่ได้ฟังบ่อยๆ ไม่ได้ระลึกบ่อยๆ ค่อยๆ ที่จะน้อมไปตามความจริงคือแค่นี้เอง คือเพียงแค่เห็นชั่วขณะที่เห็นด้วย ถ้าเป็นขณะอื่นนี่ก็ไม่ปรากฏแล้ว เพราะฉะนั้นจะรู้ได้ว่าการที่เราเคยจดจำสิ่งที่ปรากฏ แล้วก็นำมาซึ่งความคิดนึกเป็นเรื่องเป็นราวเป็นเหตุการณ์ของโลกเป็นทวีปต่างๆ เป็นเรื่องราวต่างๆ มากมาย จากสิ่งที่ปรากฏซึ่งเหมือนฟ้าแลบ ปรากฏแล้วดับไป แต่ว่าเป็นปัจจัยให้จิตขณะต่อไปจำเป็นคน เป็นสัตว์ เป็นเรื่องราวต่างๆ เป็นโลก อย่างนั้นก็เป็นเรื่องราวของสมมติบัญญัติ แต่ว่าถ้าเป็นความเห็นผิดที่ยึดถือก็เป็นทิฏฐิวิปลาส เพราะฉะนั้นธรรมก็ต้องละเอียด แต่ให้รู้ว่าเมื่อไรก็ตามเช่นในขณะที่ได้ยินได้ฟังว่าเป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏชั่วเห็น คือในขณะนี้ค่อยๆ เข้าใจขึ้น ไม่ใช่ไปทำอย่างอื่น ถ้าทำอย่างอื่นไม่มีวันที่จะรู้ความจริงของสิ่งที่ปรากฏทางตาซึ่งปรากฏทุกชาติ

    เพราะฉะนั้นด้วยเหตุนี้จะอยู่ที่ไหนก็ตาม ในขณะที่ได้ฟังพระธรรม เริ่มที่จะค่อยๆ เข้าใจทีละเล็กทีละน้อย แม้นานๆ จะครั้งหนึ่ง ก็จะเกิดความเข้าใจว่าเป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏทางตา เห็นความห่างของสังขารขันธ์ที่ปรุงแต่งจากการฟัง ฟังหลายเดือน หลายวัน หลายปี ซ้ำไปเรื่องนี้ ฟังไปเท่าไร ยังไม่มีการน้อมไปอย่างนี้ แต่วันหนึ่งจะค่อยๆ เพิ่มขึ้นทีละเล็กทีละน้อยว่าเป็นเพียงสิ่งที่ปรากฏทางตา

    หมายเหตุ เสียงซ้ำ ๒ รอบ

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 124


    หมายเลข 8829
    26 ม.ค. 2567