เป็นปัญญาขั้นคิดที่เลื่อนลอย

ถาม   สรุปก็คือว่า การที่เราศึกษาธรรมต่างๆ ก็เพื่อละความไม่รู้ ใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์    รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ เพื่อให้เกิดปัญญา ความเข้าใจที่ถูกต้อง ความเห็นที่ถูกต้อง เพราะเราพูดกันเปล่าๆ ไปเรื่อยๆ ว่า ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล พูดไปเรื่อย แต่ขณะที่เห็น ไม่ใช่ตัวตนอย่างไร ขณะที่ได้ยิน ไม่ใช่ตัวตนอย่างไร เพราะว่าถ้าไม่พูดถึงเดี๋ยวนี้ เราก็เพียงแต่เอ่ยลอยๆ เป็นคำที่เลื่อนลอยมาก ถ้าบอกว่า ไม่ใช่ตัวตน โดยไม่มีสภาพธรรมที่แสดงความไม่ใช่เรา หรือไม่ใช่ตัวตนที่กำลังมีอยู่

เพราะฉะนั้นถ้าไม่มีสภาพธรรมใดเป็นที่ยืนยัน รองรับว่า นี่ไม่ใช่ตัวตน ขณะนั้นก็เป็นเพียงปัญญาขั้นคิดที่เลื่อนลอย โดยที่ไม่รู้ว่า อะไรไม่ใช่ตัวตน