ประจักษ์ที่ลักษณะ ไม่ใช่คิดเอา ๓

พระ   ขอถามว่า ปัญญารู้ธาตุ  จักษุธาตุ  หรือรู้รูปธาตุ

ท่านอาจารย์    แยกเป็น ๒ อย่าง ยังไม่ต้องมีชื่อใดๆเลย ธาตุทั้งหมดไม่เรียกชื่อ เสียงไม่ต้องเรียกชื่อ เสียงก็มี จะเรียกภาษาไทย ภาษาจีน ภาษาญี่ปุ่น ภาษาอังกฤษได้หมด ได้ยินก็มี เป็นธาตุได้ยินซึ่งไม่ใช่เสียง เพราะฉะนั้นจะเรียกอะไรก็ได้อีก ไม่เรียกก็ได้

เพราะฉะนั้นเวลาที่จะรู้ลักษณะแท้ๆของธรรม ไม่มีชื่อให้ไปติดว่า นี่เป็นรูปธาตุ นั่นเป็นนามธาตุ แต่ลักษณะของรูป จะเป็นนามธรรมไม่ได้ ลักษณะของนามธรรมก็จะเป็นรูปไม่ได้

เพราะฉะนั้นเมื่อมีความเข้าใจถูกต้องในลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมจริงๆ เป็นสัจญาณที่รู้อริยสัจทั้ง ๔ จริง ๆ ว่าทุกขลักษณะต้องหมายความถึงสภาพธรรมที่มี ที่เกิดแล้วดับ จึงเป็นทุกข์ ถ้ายังไม่ประจักษ์การเกิดดับ ก็ยังไม่ถึงการที่จะเป็นพระอริยบุคคล แต่ก่อนจะถึงการรู้การเกิดดับเป็นพระอริยบุคคล ต้องอบรมเจริญปัญญาตั้งแต่ขั้นฟัง คือ  ถ้าไม่มีการฟังเข้าใจ ไม่มีทางที่สติปัฏฐานจะเกิดระลึก ก็เพียงคิดไปเรื่อยๆ แต่ไม่สามารถจะรู้ตัวจริงของสภาพธรรมได้โดยคิด