ชวนวิถีต่างกัน ทำให้การสะสมอุปนิสัยของแต่ละบุคคลต่างกัน

ผู้ฟัง    อยากจะทราบว่า ก่อนที่เขาจะเป็น ก่อนที่เขาจะสำเร็จนี้ ชีวิตประจำวันเขาปฏิบัติขนาดไหน ปฏิบัติอย่างไร อย่างพวกเราส่วนมากปกติอกุศลมันเกือบจะทั้งวัน ทำอย่างไร เราจะเป็นอย่างเขาบ้าง

ส.   ชวนวิถีต่างกัน ทำให้การสะสมต่างกัน ทำให้เป็นบุคคลอัธยาศัยต่างกัน ผู้ที่ไม่ได้มีอัธยาศัยสะสมมา แล้วก็อยากจะเจริญสมถภาวนา ไม่ได้หมายความว่า ทุกท่านจะถึงอัปปนาสมาธิที่เป็นฌานจิต ย่อมขึ้นอยู่กับการสะสมของชวนวิถี เพราะฉะนั้นเมื่อต้องการอะไร ก็จะต้องรู้ว่า จะต้องเริ่มอบรมสะสมที่ชวนวิถีบ่อย ๆ เนือง ๆ

ไม่ใช่ชาตินี้ชาติเดียวค่ะ ไม่ใช่ทุกคนเริ่มเจริญสมถภาวนา แล้วทุกคนจะถึงอัปปนาสมาธิ ไม่ใช่อย่างนั้น เหมือนกับไม่ใช่ทุกคนจะเจริญสติปัฏฐาน แล้วก็จะถึงความเป็นพระอรหันต์

ผู้ฟัง    คืออยากจะทราบจุดเริ่มต้นให้ถูกต้องเสียก่อน แล้วค่อยเป็นค่อยไป ทำนองนั้น

ส.   เริ่มสงบ

ผู้ฟัง    ใช่ครับ เริ่มสงบ นั่นซิครับ ปฏิบัติอย่างไรครับ

ส.   อย่าลืมค่ะ นี่คือการที่จะฟังธรรมให้เข้าใจ และการฟังนี้เป็นวิริยารัมภกถา เพราะรู้ว่า ถ้าไม่ฟัง ก็เป็นโอกาสเป็นปัจจัยที่อกุศลจะเกิดมากมายเหลือเกิน เพราะเหตุว่า

ไม่รู้ว่า ทุกครั้งที่เห็น แล้วกุศลไม่เกิดนั้น อกุศลก็สั่งสมสันดานตนแล้ว โดยที่เป็นโลภมูลจิตบ้าง โทสมูลจิตบ้าง โมหมูลจิตบ้าง เมื่อสั่งสมมาก ๆ ๆ ๆ เข้า และการที่จะดับจะละนี้ ก็ย่อมยาก เพราะฉะนั้นเมื่อรู้อย่างนี้ จึงเป็นผู้ที่ไม่ประมาท