สติปัฏฐานเกิดกับจิตทุกประเภทหรือไม่

ถาม   สติปัฏฐานเกิดกับจิตทุกประเภทใช่ไหมครับ

ส.   ไม่ใช่ค่ะ สติปัฏฐานไม่เกิดกับอกุศลจิต ไม่เกิดกับกุศลญาณวิปปยุตต์จิต สติปัฏฐานเป็นขณะที่กุศลญาณสัมปยุตต์เกิดขึ้น มีสติเจตสิกเกิดร่วมด้วย และเป็นสติที่ระลึกรู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ไม่ใช่สติขั้นทาน ขั้นศีล ไม่ใช่ขั้นความสงบ

ผู้ฟัง    ขณะที่สติปัฏฐานเกิด ขณะนั้นก็ต้องมีปัญญา

ส.   เริ่มจะเจริญขึ้น

ผู้ฟัง    ขณะนั้นจิตรู้อารมณ์ เจตสิกต่าง ๆ ก็ต้องรู้อารมณ์เดียวกับจิต แล้วปัญญารู้อารมณ์

ส.   ปัญญาก็ศึกษาพิจารณาที่จะรู้ในสภาพรู้ ซึ่งไม่ใช่ตัวตน เพราะเป็นธาตุรู้ หรือสภาพรู้

ผู้ฟัง    สมมติว่า ขณะนั้นปัญญาศึกษา ศึกษาว่า 

ส.   น้อมไปรู้ โดยการสังเกต หรือพิจารณา ไม่ได้คิด