ปัญญา คือ ความเข้าใจถูก เห็นถูก ตามเป็นจริงของสภาพธรรม


    ก่อนอื่นต้องเข้าใจคำว่า "ปัญญา" ในภาษาไทยเริ่มต้นก็คือเข้าใจถูก เห็นถูก จึงจะเป็นปัญญา หากแม้ว่าสภาพธรรมมีปรากฏแต่ยังไม่เข้าใจ ไม่เห็นถูกตามความเป็นจริงของสภาพธรรมนั้นก็ไม่ใช่ปัญญา เพราะฉะนั้นปัญญาก็มีขั้นฟัง เข้าใจ บางคนฟังก็ไม่เข้าใจ เป็นไปได้ หรือไม่ เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า"ปัญญา" คือ ความเข้าใจถูก ความเห็นถูกของแต่ละบุคคล ในขณะที่ฟังด้วยกันอย่างนี้ จะมีความเข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏไว้ในขั้นต้นว่าเป็นธรรมก็ยากเพราะเคยเป็นเรามานาน ฟังแต่ชื่อว่าเป็นธรรม แต่ตัวธรรมจริงๆ ที่เป็นธรรมที่เป็นนามธรรม และรูปธรรม ต้องอาศัยการฟังต่อไปอีก เราอยู่มาโดยที่ไม่ได้ฟังธรรมมานานแสนนานนับไม่ถ้วน เพราะฉะนั้นเรากำลังอยู่ด้วยการได้ฟังธรรมเพียงไม่นาน เทียบกับความไม่รู้ของเราซึ่งมากมายมหาศาล แต่พอเริ่มเข้าใจถูกก็จะรู้ว่านี่คือความต่างของขณะที่ไม่เคยเข้าใจถูก กับการที่เริ่มเข้าใจถูกทีละเล็กทีละน้อย

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 49


    หมายเลข 6451
    18 ม.ค. 2567