โลภเจตสิกเป็นวัตถุกามด้วยหรือไม่
ผู้ฟัง เจตสิก ๕๑ เว้นโลภะ ๑ ตัวโลภะก็เป็นวัตถุกาม ก็รู้โลภะด้วย จะกล่าวอย่างนี้ก็ได้ หรือไม่
ท่านอาจารย์ ยกเว้นทำไม อย่างไร เพราะอะไรจึงยกเว้น
ผู้ฟัง ตอนที่เรากล่าวถึงว่าเป็นวัตถุกาม ก็ยกเว้นโลภะไว้ก่อน
ท่านอาจารย์ โลภะก็ชอบโลภะ เพราะฉะนั้นเวลาที่เราจะเข้าใจความหมายหนึ่งความหมายใด ขอให้เข้าถึงแก่นแท้ หรือสภาวะธรรมนั้น แล้วจะไม่หลงประเด็น คือว่าบางแห่งบางกาล จะทรงยกเว้น เพราะทรงแสดงความเป็นเหตุ และเป็นผล แต่ที่ยกเว้น ไม่ได้หมายความว่า โลภะไม่สามารถจะมีโลภะเป็นอารมณ์ หรือไม่ได้ยกเว้นโดยฐานะที่ว่าโลภนั่นชอบโลภะใช่ หรือไม่ แต่ต้องเข้าใจด้วย เช่น เวลาที่กล่าวว่า วัตถุกาม ได้แก่สิ่งใดก็ตาม สภาพธรรมใด หรืออะไรก็ตามทั้งหมดซึ่งเป็นที่ยินดีเป็นที่พอใจก็เป็นวัตถุกาม เพราะฉะนั้นเหตุผลก็คือ ยกเว้นโลกุตตรธรรมซึ่งไม่เป็นที่ยินดีพอใจซึ่งไม่สามารถที่จะเป็นอารมณ์ของโลภะได้ แต่ถ้าจะให้ไปยกเว้นโลภะด้วย ก็คงจะต้องไปกล่าวถึงอะไรๆ อีกหลายตอน แต่ว่าจริงๆ แล้วเมื่อศึกษาคำไหนขอให้เข้าใจคำนั้นชัดเจน เช่นคำว่า "กาม" ได้แก่รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ความหมายของ"กามอารมณ์" และ "กาม" ซึ่งเป็นกิเลส ขณะใดที่ติดข้องยินดี ลักษณะนั้นชื่อว่า "กาม" ส่วน"วัตถุกาม" คือสิ่งที่โลภะยินดีพอใจในสิ่งนั้น สามารถที่จะเกิดความพอใจยินดีในสิ่งนั้นได้ ซึ่งได้หมดเว้นโลกุตตรธรรม ๙ เพราะฉะนั้นนอกจากโลกุตตรธรรม ๙ แล้วนอกนั้นเป็นวัตถุกาม ค่อยๆ เข้าใจไปตามลำดับทีละเล็กทีละน้อย
ที่มา ...