ในขณะนี้มีแผลตรงไหนบ้างที่กำลังถูกแทง

เพราะฉะนั้นในขณะนี้จะเป็นเหมือนอย่างนั้นหรือเปล่าคะ   

มีแผลที่ไหนบ้างที่กำลังถูกแทง   มองไม่เห็น   ตา ๑ ที่ถูกแทง   ผัสสะกระทบกับสิ่งที่กำลังปรากฏ   แล้วก็ดับไป   เหมือนถูกแทงไหม ?   ไม่เหมือน   ยังไม่เหมือน   เพราะเหตุว่ายังไม่ประจักษ์ความเกิดขึ้นและดับไป

ซึ่งข้อความในอรรถกถาบางแห่งนี้ได้แสดงถึงความเป็นอายตนะของจักขุปสาทและรูปารมณ์   ซึ่งเป็นปัจจัยที่จะให้เกิดการเห็นว่า   ในขณะนี้กระทบอยู่จนกระทั่งเป็นประจำเลย   มีการขวนขวาย   คือ มีการลืมตาตื่นขึ้น   มีการเห็น   โดยที่ไม่รู้เลยว่า   ขณะนั้นอุปมาเหมือนกับถูกแทงด้วยหอก  แต่เพราะเหตุว่าขวนขวายนักหนาในการเห็น

ขณะนี้ท่านผู้ฟังโดยปริยัติจะทราบได้ว่า   วิถีจิตทางตาดับหมด   วิถีจิตทางหูเกิดหลังจากที่ภวังค์เกิดคั่นหลายขณะ  และทางตาก็ไม่ได้ขี้เกียจที่จะเห็นอีก   ใช่ไหมคะ ?   ในขณะนี้   ช่างขยันที่จะสืบต่อภพชาติ  หรือความเป็นอายตนะ   หรือสภาพของสังสารวัฏฏ์ในการที่เห็นแล้วเห็นอีก   เห็นแล้วเห็นอีก   อย่างนี้จะเหมือนกับการถูกแทงด้วยหอกทีละเล่ม ๆ   ในขณะที่มีการเห็นเกิดขึ้นครั้งหนึ่ง ๆ ไหมคะ   ถ้ารู้ตามความเป็นจริงว่า  การเห็นในขณะนี้เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย  คือ  จักขุปสาทเกิดขึ้นแล้วยังไม่ดับกระทบกับรูปารมณ์ซึ่งเกิดขึ้นแล้วยังไม่ดับ   แล้วปัญจทวาราวัชชนจิตรำพึงถึงอารมณ์ที่กระทบที่จักขุปสาทดับไป  เป็นปัจจัยให้จักขุวิญญาณเกิดขึ้นเห็น

ไม่ได้ขี้เกียจเลย   ขวนขวายที่จะถูกแทงอยู่ตลอดเวลาทุกขณะที่เห็น   ทุกขณะที่ได้ยิน   ทุกขณะที่ได้กลิ่น   ทุกขณะที่ลิ้มรส   ทุกขณะที่กระทบสัมผัส   ทุกขณะที่คิดนึก