สิ่งที่ทุกคนคิดว่าสำคัญที่สุดที่เป็นเหตุให้แสวงหา
ขอให้คิดถึงความจริงว่า การที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงจำแนกเป็นขันธ์ ๕ เพราะอะไร ขณะนี้อะไรสำคัญมากสำหรับทุกคน
อ.วิชัย ตามความคิดเห็นก็คือ จิต ถ้าไม่มีจิต ก็คือไม่รู้อะไรเลยในโลกนี้
ท่านอาจารย์ เวลาที่คุณวิชัยกำลังสนุกมาก อร่อยมาก คิดถึงจิต หรืออะไร
อ.วิชัย ยินดี พอใจกับสิ่งที่เราติดข้องในขณะนั้น
ท่านอาจารย์ ถ้าทราบว่าสิ่งหนึ่งซึ่งมีจริง และเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนที่สุดคือ ความรู้สึก ไม่มีใครอยากเป็นทุกข์ ห่างไกลแสนไกลทั้งทุกข์กายทุกข์ใจ นี่คือความปรารถนา เพราะฉะนั้น ก็ปรารถนาโสมนัส คือความรู้สึกเป็นสุข แสวงหาทุกอย่างเพื่อความรู้สึกนี้ เหตุใดจึงทำอาหารอร่อยๆ เหตุใดจึงซื้อของสวยๆ งามๆ เหตุใดจึงประดิษฐ์อะไรทุกอย่างให้น่าดูน่าพอใจ จะเห็นได้ว่าเพื่อสภาพธรรมที่มีจริงอย่างเดียว คือความรู้สึก ความรู้สึกมีจริง แต่ไม่ใช่จิต จิตเป็นใหญ่เป็นประธานในการรู้แจ้งลักษณะของสิ่งที่ปรากฏ สิ่งที่จิตกำลังรู้เรียกว่า “อารัมมณะ” หรือ “อาลมพน” เป็นที่มายินดีของจิต เพราะจิตจะไม่พรากจากอารมณ์เลย จิตเกิดขึ้นต้องไปสู่อารมณ์ ต้องมีอารมณ์ เพราะฉะนั้นสำหรับอารมณ์ทั้งหลายที่จิตรู้ ถ้าอารมณ์นั้นไม่ดี จิตนั้นก็ไม่เป็นสุข แล้วเราก็ไม่อยากจะให้เป็นอย่างนั้นบ่อยๆ เพราะฉะนั้น สิ่งที่ทุกคนแสวงหาต้องการที่สุด คือโสมนัสเวทนา ความรู้สึกสบายใจ ทางกายก็เป็นสุขเวทนา ถ้าไม่ได้ อทุขมสุขก็ยังดี คือเฉยๆ แต่อย่าให้เป็นโทมนัส หรือ ทุกข์ทางกาย ไม่มีใครต้องการ เพราะฉะนั้นก็จะเห็นได้ว่า ที่เราแสวงหารูป และติดในรูป เพราะเราอยู่ในภูมิภพที่มีรูปขันธ์ เราไม่ได้อยู่ในภูมิที่มีแต่จิต เจตสิก ไม่มีรูปเลย วันหนึ่งๆ ก็จะเห็นรูปทางตา, ได้ยินเสียง (รูป) ทางหู, ได้กลิ่น (รูป) ทางจมูก, ได้ลิ้มรส (รูป) ทางลิ้น, ได้กระทบสัมผัส (รูป) ทางกาย แล้วจะให้ติดข้องในอะไร ถ้าไม่ติดข้องในสิ่งต่างๆ เหล่านี้ ซึ่งมีเป็นปกติในชีวิตประจำวัน และสิ่งที่พอใจที่สุดคือความรู้สึกที่เป็นสุข หรือโสมนัส ซึ่งคงไม่มีใครปฏิเสธ เพราะฉะนั้นเวทนาเจตสิก เป็นเจตสิกหนึ่งประเภทในเจตสิกทั้งหมด ๕๒ ประเภท เป็นเวทนาขันธ์ ไม่ว่าจะเป็นเวทนาประเภทใด ส่วนของเวทนาจะไม่เป็นส่วนของธรรมอื่นเลย เป็นเวทนาเจตสิกซึ่งเป็นเวทนาขันธ์
ที่มา ...