สภาพธรรมที่ปรากฏสั้นและเล็กน้อย

และถ้าสติสัมปชัญญะเกิดจะรู้ได้จริง ๆ ว่า  สภาพธรรมที่ปรากฏสั้นและเล็กน้อยเหลือเกิน   แม้แต่เพียงทวารเดียว  เช่นทางหู   ลองดูในขณะนี้   กี่เสียงแล้ว   หรือไม่ได้ยินสักเสียงหนึ่ง   ทางหู   ลองดูใหม่   เวลาที่สติสัมปชัญญะเกิด   มากกว่าหนึ่งเสียง   เสียงหนึ่งเกิดแล้วก็หมดไป   ลักษณะของอีกเสียงหนึ่งก็เกิดแล้วก็หมดไป   ลักษณะของอีกเสียงหนึ่งก็เกิดแล้วก็หมดไป   ใครจะยับยั้งอนันตรูปนิสสยปัจจัย   สภาพธรรมซึ่งเกิดดับสืบต่อตามปกติ   ตามเหตุตามปัจจัย

ลองอีกก็ได้  หลายเสียงไหมคะ  ทีละเสียง ๆ ๆ   อรรถบัญญัติยังไม่เข้า   ถูกไหมคะ   เพราะเหตุว่าเพียงเสียงปรากฏ   รู้ไหมว่าเสียงอะไรบ้าง   หลาย ๆ เสียงซึ่งปรากฏแล้ว ไม่จำเป็นต้องนึกถึงอรรถบัญญัติ   แต่สามารถที่จะรู้ว่า   ขณะนั้นเป็นแต่เพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่งปรากฏแล้วก็หมดสิ้นไป  ดับสิ้นไปอย่างรวดเร็ว   แต่ต้องอบรมเจริญปัญญาที่จะรู้ลักษณะทั้งของนามธรรมและรูปธรรม   ไม่ใช่เพียงรู้ลักษณะของรูปธรรมอย่างเดียวหรือทางเดียว   แต่จะเห็นสภาพธรรมตามความเป็นจริงว่า   แม้แต่เพียงโสตทวาร ๆ เดียว   สิ่งที่ปรากฏก็เป็นสภาพธรรมที่เล็กน้อยและสั้นมาก   สิ่งที่ดับไปแล้วก็ดับไป   แต่มีปัจจัยให้เสียงอื่นเกิดขึ้นปรากฏอีก   ตามปกติ  ตามความเป็นจริง

เพราะฉะนั้นไม่ใช่ไปพยายามบังคับไม่ให้ได้ยินเสียง   หรือว่าไม่ใช่ไปพยายามบังคับไม่ให้รู้อรรถ หรือความหมายของเสียงนั้น   เพราะเหตุว่าการที่ชีวิตจะดำรงอยู่ได้ในวันหนึ่ง ๆ นี้   จะต้องมีสภาพธรรมที่รู้อรรถ   หรือความหมายของสภาพปรมัตถธรรมนั้นด้วย   มิฉะนั้นแล้วก็จะไม่รู้ว่า   สิ่งที่ปรากฏนั้นเป็นอะไร   ทำให้ไม่สามารถจะดำรงชีวิตได้เลย   ถ้าเป็นในลักษณะนั้น