ความกว้างขวางของปกตูปนิสสยปัจจัย

ถาม   เพื่อความชัดเจน   ปกตูปนิสสยปัจจัยเป็นปัจจัยทั้งกุศลและอกุศล   อย่างที่อาจารย์ว่า   คือ  เป็นแสง  เป็นเหตุ   เป็นปัจจัย  ที่ทำให้เราเห็น

ท่านอาจารย์ สภาพธรรมใดก็ตามซึ่งเป็นที่อาศัยที่มีกำลัง   ด้วยอำนาจสภาวะของตนเอง   ไม่เกี่ยวข้องด้วยอารัมมณูปนิสสยปัจจัยและอนันตรูปนิสสยปัจจัย   ชื่อว่า  ปกตูปนิสสยปัจจัย

นี่แสดงถึงความกว้างขวางของปกตูปนิสสยปัจจัย   เพราะเหตุว่าธรรมซึ่งเป็นที่อาศัยที่มีกำลังกล้าด้วยอำนาจสภาวะของตนเอง   ซึ่งไม่เกี่ยวข้องด้วยอารัมมณูปนิสสยปัจจัยและอนันตรูปนิสสปยัจจัยแล้ว   เป็นปกตูปนิสสยปัจจัย

เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะเป็นกุศล   หรืออกุศล  หรืออัพยากตธรรม   ก็เป็นปกตูปนิสสยปัจจัยที่จะทำให้กุศล   หรืออกุศล  หรืออัพยากตะเกิดขึ้น   แล้วในวันหนึ่ง  ๆ  ก็มีกุศลบ้าง   อกุศลบ้าง   อัพยากตะ   คือ วิบากจิตและกิริยาจิตเกิดบ้าง

เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นถึงปกตูปนิสสยปัจจัย   ซึ่งทำให้กุศลบ้าง   อกุศลบ้าง   วิบากจิตบ้าง   กิริยาจิตบ้างเกิดขึ้นในวันหนึ่ง ๆ