กุศลเป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศลเกิดได้

เพราะฉะนั้นก็เป็นเรื่องของปัจจัยจริง ๆ   โดยเฉพาะคือ ปกตูปนิสสยปัจจัย   ซึ่งเป็นสภาพธรรมที่กว้างขวาง   เพราะเหตุว่ากุศลก็เป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศลต่อ ๆ ไปได้   หรือกุศลในอดีตที่ได้สะสมมาแล้วด้วยดีจนเป็นปกติ  ก็ทำให้ผู้นั้นเป็นผู้ที่มีอุปนิสัยในกุศล

ซึ่งท่านผู้ฟังจะเห็นได้ว่า   ถ้าบุคคลใดไม่ได้สะสมกุศลในอดีตจนกระทั่งมีกำลังเป็นปกติ   เป็นปกตูปนิสสยปัจจัย   ไม่สามารถที่จะชักชวนบุคคลเหล่านั้นให้เกิดกุศลได้   หรือถ้าบุคคลนั้น  ไม่ได้สะสมกุศลขั้นที่จะสนใจศึกษาพระธรรมมาก่อนบ้างเลย  บุคคลนั้นก็ไม่มีความสนใจที่จะศึกษาและอบรมเจริญปัญญา ตามปกตูปนิสสยปัจจัยซึ่งเคยเกิดมาแล้ว  จนเป็นปกติด้วยดี

สำหรับกุศลเป็นปกตูปนิสสยปัจจัยให้เกิดกุศล  คงไม่มีปัญหาอะไร   แต่ให้ทราบว่า  ถ้าจะให้กุศลเจริญเพิ่มพูนขึ้นได้   ก็จะต้องอบรมเจริญกุศลจนเป็นปกติ   เป็นสภาพธรรมที่มีกำลังสามารถที่จะทำให้กุศลต่อๆ ไปเกิด   และเจริญขึ้นได้   และเพิ่มพูนขึ้นเรื่อย ๆ