ความหมายของกรรมนิมิต

ประวิทย์   ทำไมถึงชื่อว่ากรรมนิมิตอารมณ์

ท่านอาจารย์ เพราะเหตุว่าเป็นนิมิต เป็นเครื่องหมายที่จะให้กรรมนั้นทำให้ปฏิสนธิเกิดขึ้น เพราะเหตุว่าจิตทุกดวงต้องมีอารมณ์ และโดยเฉพาะปฏิสนธิจิตของชาติต่อไป จะต้องมีอารมณ์เดียวกับชวนะสุดท้ายก่อนจุติจิตของชาตินี้  ซึ่งไม่มีใครสามารถจะรู้ได้ว่า จุติจิตของใครจะเกิดขึ้นในขณะไหน หลังเห็น หลังได้ยิน หรือหลังนึกคิดเรื่องราวต่างๆ ถ้าขณะนี้ท่านผู้ใดกำลังนึกคิดเรื่องหนึ่งเรื่องใดทางมโนทวารวิถี แล้วจุติจิตก็เกิดต่อทำกิจเคลื่อนจากความเป็นบุคคลนี้ สิ้นชีวิตลง บุคคลนั้นมีกรรมเป็นอารมณ์ เพราะเหตุว่าคิดถึง ระลึกถึงกรรมหนึ่งกรรมใด

เพราะฉะนั้นจะใช้คำว่า กรรมอารมณ์ หรือกรรมนิมิตอารมณ์ หรือคตินิมิตอารมณ์ เป็นเครื่องหมายให้รู้ว่าเป็นอารมณ์ของจิตใกล้จะจุติ ซึ่งจะเป็นอารมณ์ของปฏิสนธิจิตในชาติต่อไป แต่เหมือนเดี๋ยวนี้ ไม่ต่างกันเลย กรรมนิมิต ก็คือในขณะที่เห็น ได้ยิน ในขณะนี้เอง แล้วจุติจิตเกิด เพราะฉะนั้นสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ เป็นกรรมนิมิตของปฏิสนธิจิตในชาติหน้า 

ประวิทย์   ถ้าคิดถึงกรรมที่ทำมาแล้ว ก็เป็นกรรมอารมณ์ ใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์ ค่ะ ถ้าคิดถึงกรรมที่ได้กระทำแล้ว ก็เป็นกรรมอารมณ์

ถ้าเห็นสถานที่ที่จะเกิด ขณะนั้นก็เป็นคตินิมิตอารมณ์  บางคนอาจจะเห็นเป็นไฟนรก บางคนก็อาจจะเห็นเป็นสวนนันทวันที่รื่นรมย์ หรือแล้วแต่ว่าจะปฏิสนธิในภพใดภูมิใด อุปมาเหมือนกับเห็นในฝัน  ซึ่งดูเหมือนจริง

เพราะฉะนั้นก็เป็นคตินิมิตสำหรับผู้ที่จะปฏิสนธิหลังจากที่จุติจิตของบุคคลนั้นดับลง แต่ให้ทราบว่า ก็คืออารมณ์ตามปกติธรรมดาอย่างนี้เอง แต่ที่ใช้คำว่า คตินิมิตบ้าง กรรมนิมิตบ้าง หรือกรรมอารมณ์บ้าง เพื่อแสดงให้เห็นว่าเป็นอารมณ์ของปฏิสนธิจิตในชาติหน้า เพราะเหตุว่าเป็นอารมณ์ของชวนะสุดท้ายก่อนจุติจิตของชาตินี้  ขณะนี้เห็น จุติจิตยังไม่เกิด เพราะฉะนั้นก็เป็นรูปารมณ์  แต่ถ้าเห็นแล้วจุติจิตเกิด ก็เป็นกรรมนิมิตของปฏิสนธิจิตในชาติต่อไป

ประวิทย์   คตินิมิตทางทวารทั้ง ๖ ใช่ไหมครับ ไม่จำเป็นต้องเป็น..

ท่านอาจารย์ ทางมโนทวารอย่างเดียว ถึงได้ว่าเหมือนเห็นในความฝัน